Sürat Pateni

Kayılan parkurda sporcuların uyacağı kulvar çizgileri yoktur. Kısa ve uzun parkur olmak üzere iki katagoriye ayrılır. Atletizm de olduğu gibi çeşitli mesafelerde yarışmalar yapılır.

Kısa parkurun uzunluğu 111,12 m'dir. Kısa parkur etkinliklerinde bu parkurda 6 patenci yarışır. Virajlarda parkur son derece dar olduğundan patencilerin birbirleri ile çarpışmalarına sık rastlanır. Kısa parkur yarışmalarında 4'er kişilik takımlar halinde bayrak yarışları yapılmaktadır. Özellikle kısa parkur yarışmalarında patenciler hız kazanabilmek için çıkışta kısa ve hızlı adımlar kullanırlar. Vücutlarını öne eğen patenciler dizlerini büker ve hız kazanabilmek için kollarını sallarlar. Patenciler virajlardan birine kayarak yaklaşırken iyice zemine yakın şekilde çömelirler, ellerinin iç kısımlarını buza bastırarak vücutlarının kıvrılarak dönüş yönüne doğru kolayca dönmesini sağlarlar. Kısa kulvar yarışlarında ulaşılabilen en yüksek sürat 50 km/saat kadardır.

Kısa kulvar pateni henüz genç bir spor dalıdır. Dünya Şampiyonaları ve Olimpiyat oyunlarında erkekler için 500, 1000, 1500 ve 5000 m, bayrak ve kadınlar için ise 500, 1000, 1500 ve 3000 m bayrak yarışları yapılmaktadır.

Sürat Pateni Pisti

• Uluslar arası veya elit yarışmalardaki kısa mesafe sürat pateni için önerilen pistin uzunluğu 111,12 m'dir. Elips (oval) şeklindedir. (ISU standartı)
• Pist artistik buz pateni pisti içine kurulur, ölçüleri 60x30 m'dir.
• Pistte olan düzlüklerin uzunluğu en az 7 m'dir.
• Virajların orta noktasında bulunan blokların pist duvarına olan uzaklığı en az 4 metre olmalıdır.
• Buzun yarışma boyunca kalitesinin korunması için standart pistin yanı sıra, standart pistin her iki yöne 1'er ve 2'şer metre kaydırılması ile oluşacak 4 ayrı pist daha olacaktır. Bütün pistler için aynı varış çizgisi kullanılacaktır.
• Çıkış ve varış çizgileri en fazla 2 cm. genişliğindeki çizgilerle belirlenecek, varış çizgisi pistin iç kısmına 1,5 m girecek şekilde zeminle zıt renkli olarak çizilecektir.
• Çıkış yerinde pistin iç kısmından 50 cm içeriden başlayacak şekilde yarışacak 5 patencinin duracağı yerleri her 1,3 m'ye konulacak bloklarla belirlenecektir.

Sürat Pateni Nasıl Yapılır?

Kısa mesafeli sürat pateni yarışlarında patenciler saat yönünün tersi istikametinde kayarlar. Kayılan bu pistin uzunluğu 111,12 m'dir. Pist üzerinde fiziki bir çizgi veya kulvar ayırımı yoktur, ancak pistin çevresi bloklarla belirlenmiştir. Pistin virajlarında 7 adet blok kullanılır. Patenciler konularak işaretlenen bu blokların iç tarafına gerektiğinde dengelerini koruyabilmek amaçlı her zaman dokunabilirler. Patencilerin kullandıkları patenler oldukça keskin olduğundan, koşulan her yarışta sporcular virajlara girdiklerinde dönüşleri sırasında buz üzerinde derin yarıkların oluşmasına neden olurlar.

Bu duruma çözüm olarak, virajları işaretleyen bloklar yarış aralarında kaydırılarak kovalarla çizilerek deforme olan buz kitlesi bölümlerine kovalarla su serpilir. Böylece buz pisti bir dahaki yarışa hazır hale gelir. Yarışlar devamlı kaliteli buz üzerinde yapılır.

Sürat Pateni Kuralları

Bireysel Sürat Pateni Yarışları

Düzenlemeler

• Patenciler yarışlarda saat yönünün tersi istikametinde kayarlar. Pistin iç tarafı sporcunun soluna gelir.
• Her sporcu her zaman önündeki sporcuyu geçebilir, ancak her hangi bir engelleme veya çarpışmanın sorumluluğu öndeki patenciyi geçmeye çalışan sporcuya ait olacaktır. Tabi ki geçilen sporcu da geçilmemek için kural dışı bir harekette bulunmuyorsa.
• Yarışma sırasında tur bindirilen sporcu varsa, tur bindirilen sporcu pistin dış kısmına çıkarak tur bindiren patenciye yol vermek zorundadır.
• Yarışmadaki bir sporcuya 2 tur bindirilmişse, o sporcu yarışı bitirememiş sayılacaktır.
• Varış çizgisinde önde gelen sporcunun pateninin çeliği varış çizgisine ulaştığında yarışmacı sporcu yarışı bitirmiş sayılacak sıralama bu şekilde olacaktır.

Kural dışı hareketler

• Kestirme (off-track); Patencinin kayılan mesafeyi azaltarak avantaj elde etmek amaçlı bir veya iki ayağı ile birlikte bloklarla belirlenen pistin iç (so) kısmına girmesi
• Engelleme (impeding); Yarışmacı patencinin rakibini kasıtlı olarak engellemesi veya itmesi
• Pisti kesmek (cross track); Yarışmacı patenci tarafından kasıtlı olarak pistin bir bölümünü kapatmak veya diğer yarışmacıların kaymasını engellemek
• Yardım (assistance); Yarışmacı patencinin veya patencilerin yarış içinde aynı takımdan veya diğer patencilerden yardım almak veya diğer patencilere avantaj elde ettirmek amaçlı yardım etmek
• Takım olarak beraber kaymak; Yarışmacı sporcuların yarış içerisinde birbirlerine avantaj sağlayacak şekilde beraber kaymaları
• Yarışmacı sporcunun veya sporcuların ayaklarını uzatmaları veya kaldırmaları yani paten uzatmaları veya havaya kaldırmaları ve de varış çizgisine vücutlarıyla atlamaları

kesinlikle yasaklanmıştır.

Sürat Pateni Bayrak Yarışları

Düzenlemeler

• Yarışmacı takımlar en fazla 5 kişiden oluşur. Yarışmalar sırasında aktif 4 yarışmacı yarışır. 1 Patenci ise yedektir.
• Her yarış için 5 patenciden 4 ü aktif olarak yarışarak takımını temsil eder.
• Yarışma sırasında pistte her takımı temsilen 4 yarışmacı kayacaktır. Eksik olamaz.
• Takımların tüm patencileri yarışma boyunca aynı kıyafeti giymek zorundadırlar.
• Yarışma süresince takımı adına kayan her patenci kaydığı süre içerisinde takımı adına sorumludur.
• Yarışmalar sırasındaki patenci değişimi dokunarak olur.
• Patenci değişikliği yarışmanın herhangi bir anında yapılabilir. Sadece bitime 2 tur kala yapılamaz. Son iki turu pistte kayan patenci yapar. Yarışmanın bitimine son 3 tur kala havaya bir uyarı atışı yapılır.
• Son iki turda yarışan patenci yarışma sırasında düşerse, patenci değişikliği yapılabilir.

Kural Dışı Hareketler

Bayrak yarışında da kural dışı hareketler bireysel yarışlarda uygulanan kuralların aynısıdır. Ancak ilave olarak oyuncu değişimi kuralı vardır. Şöyle ki; patenci değişimi sırasında, gelen patencinin yerine girecek patenciye açık ve görünecek biçimde dokunması gerekmektedir.

Sürat Pateni Çıkış Kuralları (Start)

"Go to the start", (starta git) komutuyla patenciler kendilerine ait start noktasına gideceklerdir. "Ready" (hazır) komutu geldiğinde patenciler hemen yerlerinde yarışmaya başlama için hazır pozisyonu alacaklar ve çıkış işareti verilmesini bekleyeceklerdir. Bu pozisyonda vücudun ortası çıkış noktası üzerinde olmalıdır.

Yarışmacı patencilerden biri veya bir kaçı "hazır" komutundan önce geçerse veya "hazır" komutundan sonra ve havaya ateş açılmadan önce başlangıç noktasını terk ederse, patenci veya patenciler hatalı çıkış yapmış olacaklardır. Hatalı çıkış yapan patenciye ilk virajın ilk bloğuna ulaşmadan önce müdahale edilecek, patenci bu durumda düşerse yeni bir çıkış yapılacaktır.

Yarışma sırasında hatalı çıkış görüldüğünde patenciler ikinci bir ateş sesi veya uyarı düdüğü ile geri çağırılacaklardır. Patenciler derhal çıkış çizgisine geri geleceklerdir. Start hakemi hangi sporcunun hatalı çıkış yaptığını sporcu numarası ile ilan edecektir.

Hatalı çıkış yapıldığı durumda patenciler halen çıkış çizgisinde iseler, başlangıç hakemi yeniden "hazır" komutu verecektir. Patenciler start çizgisinden uzaklaşmışlarsa tüm prosedür baştan uygulanacaktır. Hatalı çıkış yapan patenci veya patenciler hatalı çıkış uyarısı alacaklardır.

Birden çok patenci aynı anda hatalı çıkış yaparsa, sporcuların hepsi hatalı çıkış uyarısı alacaklardır.
Bir patenci hatalı çıkış yapar, diğer patenciler de onu takip ederek hatalı çıkış yaparlarsa, bu durumda sadece ilk hatalı çıkışı yapan patenci uyarı alacaktır.

Bir hatalı çıkış sonrasında başlangıç hakemi patenciye hatalı çıkış yaptığını bildirir, aynı patenci 2. kez yine hatalı çıkış yaparsa o sporcu yarışmadan diskalifiye olacaktır.

Başlangıç pozisyonuna geçen sporcuları kasıtlı olarak geciktirerek bekleten sporcu derhal hatalı çıkış uyarısı alacaktır.

Sürat Pateni Yarışmalarında Tur Sayıları

Yarışmalar sırasında kayılarak koşulacak her mesafe için yarışma mesafesi tur sayıları şunlardır:

• 500 m 4,5 Tur
• 1000 m 9 Tur
• 1500 m 13.5 Tur
• 3000 m 27 Tur
• 5000 m 45 Tur

Kısa mesafe için kullanılacak olan pist, artistik buz pateni veya buz hokeyi pistinin içine kurulur. Kurulan bu pistin duvarları yarışmalar sırasında olabilecek çarpmalara karşı yumuşak pedlerle kaplanacaktır. Bu pedlere rağmen yüksek süratin etkisiyle duvarlara çarpan patenci kendini kaybedebilir. Bazı durumlarda kafa üstü duvara çarpılırsa bu yarışmalardaki süratten dolayı boyun sakatlıkları yaşanabilmektedir.

Kısa kulvar sürat yarışlarında patenciler yüksek teknoloji ürünü kevlar astarlı, vücutlarını komple saran kıyafetler giyerler. Ayrıca başlarına kask takmak zorundadırlar. Boyunlarını, bacaklarını ve dizlerini yarışma sırasında korurlar. Kısa kulvar sürat yarışması viraj dönüşlerindeki köşeler çok dar olduğundan, sporcu dönüş sırasında elini buza koyduğundan yarışmacı tüm patenciler eldiven kullanırlar.

Dünyada bu sporda başarılı olan ülkeler ise İngiltere, İskoçya, Kanada, Güney Kore, Avustralya, İsveç, Norveç, İsviçre, ABD gibi ülkelerdir.