Kule ve Tramplen Atlama

Kadınlarda ve erkelerde olmak üzere 2 katagoride yarışmalar yapılmaktadır. Olimpiyat oyunlarının resmi spor dalıdır.

Kule ve Tramplen Atlama Tarihçesi

19. Yüzyıla gelene kadar bilinen tek suya atlama şekli çivileme olarak suya atlamaydı. İlerleyen zamanlarda ise çok çeşitli atlama şekilleri geliştirildi. Daha sonraları atlama sporu jimnastikle birleşerek yeni bir spor dalı haline geldi. 1904 yılıda olimpiyatlara alınarak resmi olimpik spor dalı oldu. Kadınlar kule atlama yarışları da 1912 yılında ve tramplen atlama dalı ise 1920 yılında olimpiyatlara alındı. 2000 yılında ise senkronize atlama yarışları ilave edildi.

Kule ve Tramplen Atlama Genel Kuralları

Bütün atlama müsabakaları tüm katagorilerde ve uluslar arası yarışmalarda FINA kurallarına göre yapılır.
Tramplenlerin ve atlama kulesinin yerleşimi ve montajı FINA tesis ve kurallarına göredir.

Kule ve Tramplen Atlama Hareketleri ve Kodlama Usulü

Tüm atlamalar 3-4 haneli rakamlar ve bir harften oluşan sistemle tanımlanır. İlk rakam yapılacak hareketin grubunu ifade eder.

1. Öne atlamalar
2. Geriye atlamalar
3. İleri-geri atlamalar
4. Ters atlama
5. Burgulu atlamalar
6. Amuttan atlamalar

• Öne, geriye, ileri-geri ve ters atlamalarda ikinci rakamın 1 olması hareketin içinde (kırlangıç pozisyonu) olduğunu ifade eder. Uçuş yoksa ikinci rakam 0 olur.
• Üçüncü rakamın yarısı, salto sayısını verir. Örnek; 1 rakamı yarım salto, 3 rakamı 1,5 saltoyu ifade eder.
• Amuttan atlamalarda ikinci rakam hareketin grubunu ifade eder.

1. Amuttan öne atlamalar
2. Amuttan geriye atlamalar
3. Amuttan ileri-geri atlamalar

• Burgulu atlamalarda bu grubun ilk rakamı 5'tir. İkinci rakam hareketin grubunu veya yönünü ifade eder.
• Burgulu ve amuttan atlamalarda dördüncü rakamın yarısı burgu sayısını verir.
• Atlama kod numarasının sonunda yer alan harf, hareketin yapılış pozisyonunu ifade eder.
  • A: Düz
  • B: Bükük
  • C: Toplu
  • D: Serbest

Her hareketin zorluk derecesi şu formül kullanılarak hesaplanır. A+B+C+D+E=Zorluk derecesi.

• Bu formulün bileşenleri ayrıca düzenlenmiş cetveller halinde verilir.
• Tüm formül cetvelleri yarışmacılara ve ekiplerine verilir. Ayrıca skor-boord platformunda formüller rakamlarıyla gösterilir.

Kule ve Tramplen Atlama Müsabaka Formatı

• Tüm bireysel ve senkronize atlam müsabakaları erkeklerde 6 atlamadan oluşur.
• Tüm bireysel ve senkronize atlama müsabakaları kadınlarda 5 atlamadan oluşur.
• Aynı atlama şekli tekrar yapılamaz.
• Aynı numara ile ifade edilmiş bir atlama, aynı atlama olarak tanımlanır.

1m ve 3m Tramplen Atlama Kadınlar/Erkekler

• Kadınlar tramplen atlama müsabakası farklı gruplardan 5 hareketten oluşur. Zorluk derecesi limiti yoktur.
• Erkekler tramplen atlama yarışmaları, farklı gruplardan 6 hareketten oluşur. Zorluk derecesi limiti yoktur.

Kule Atlama Kadınlar/Erkekler

• Kadınlar kule atlama yarışları farklı gruplardan 5 hareketten oluşur. Zorluk derecesi limiti yoktur.
• Erkekler kule atlama yarışları farklı gruplardan 6 hareketten oluşur. Zorluk derecesi limiti yoktur.
• Bütün yarışmalar 10 m yüksekliğindeki FINA kurallarına uygun kuleden yapılır.

Genel Puanlama Usulü

Hakemler atlamayı kendi izlenimlerine ve aşağıdaki kriterlere göre 0-10 puan arasında değerlendirirler.

• tamamen başarısız 0 puan
• yetersiz 1/2-2 puan
• eksik 2,5 - 4,5 puan
• yeterli 5-6 puan
• iyi 6,5 – 8 puan
• çok iyi 8,5 – 10 puan

Hakem, hareketi değerlendirirken teknik ve hareketin yapılışı dışında başka hiç bir şeyden etkilenmez. Atlama, başlangıç pozisyonuna yaklaşma, hareketin zorluğu ve su altındaki hareketler dikkate alınmayacaktır.

Değerlendirme yapılırken atlamanın başından sonuna kadar dikkate alınacak teknik ve estetik noktalar.

• başlama pozisyonu ve yürüyüş
• çıkış
• uçuş
• suya giriş

Atlama açıkça anons edilenden farklı bir pozisyonda yapılmışsa yetersiz, başarısız sayılır. Bu atlama için verilebilecek en yüksek puan 2'dir.

Atlama kısmen farklı bir pozisyonda yapılmış ise hakemler en fazla 4,5 puana kadar insiyatif kullanabilir.

Atlamalar

Başlama Duruşu

Başlama pozisyonu serbest rahat ve doğal olmalıdır. Eğer başlama pozisyonu serbest, rahat ve doğal değilse, hakem kendi insiyatifine göre ½ ile 2 puan kesinti yapabilir.

Durarak Atlamalar

• Durarak atlamalarda başlama pozisyonu, atlayıcının tramplenin ucunda durmasıyla başlamış sayılır.
• Vücut düz, baş dik, kollar herhangi bir pozisyonda gergin olmalıdır.
• Atlamaya kolların hareketi ile başlanmış sayılır.
• Atlayıcı başlama pozisyonunda kolları harekete başladıktan, tramplene pres yaptıktan sonra durursa, baş hakem tüm hakemlerin verdikleri puanlardan 2 puan keser.
• Durarak atlamalarda atlayıcı çıkıştan önce ayakları tramplen ya da kuleden kesilecek kadar sıçrama yapamaz.

Yürüyerek veya Koşarak Atlamalar

• Yürüyerek veya koşarak atlamalarda başlama pozisyonu, atlayıcının ilk adımını atmaya hazır olduğu andır.

Amuttan Atlamalar

• Amuttan atlamalarda başlama pozisyonu, atlayıcının her iki elini kulenin ucuna koyduğu ve her iki ayağının da kuleden ayrıldığı andır.
• Amuttan atlamalarda atlayıcı dengeli, dik ve gergin bir vücutla amudu göstermezse, hakemler kendi insiyatiflerine göre ½ ila 2 puan kesinti yaparlar.

Senkronize Atlamalar

• Senkronize atlama yarışmalarında, hareketin yapılışı ve atlayışların senkronizasyonu değerlendirilir.
• Bireysel atlama değerlendirme kuralları, senkronize atlama yarışmalarında aynen kullanılır.
• Atlayıcıların senkronizasyonları değerlendirilirken, tüm izlenim puanlara yansımalıdır.

Atlayıcıların senkronizasyonları değerlendirilirken dikkate alınacak faktörler:

1. Başlama pozisyonu, yaklaşma, çıkış ve simetrik yükseklik
2. Uçuş sırasındaki hareketlerin koordinasyonu
3. Suya giriş açılarının simetriği
4. Suya giriş noktasının kulenin veya tramplenin ucuna mesafesi
5. Suya giriş zamanının koordinasyonu

• Atlayıcılardan birisi tramplen veya kuleden çıkmadan, diğer atlayıcı suya girerse baş hakem atlayışı geçersiz sayar.
• Atlayıcılardan biri ya da her ikisi birden, ilan edilenden farklı bir hareket yaparsa, başhakem atlayışı geçersiz sayar.

Atlamaların Yapılabileceği Pozisyonlar

Düz (A)

1. Düz pozisyonda vücut, dizlerden ve belden bükülmelidir. Bacaklar, ayaklar bitişik, parmak uçları gergin olmalıdır. Kolların pozisyonu atlayıcının insiyatifindedir.
2. Düz pozisyonda yapılan burgulu atlamalarda burgu, kule ve tramplenden çıkmadan başlar.
3. Uçarak (kırlangıç) yapılan tüm atlamalarda, düz pozisyon çıkıştan sonra veya saltodan sonra açıkça gösterilmelidir. Düz pozisyon, saltolu bir atlamada en az bir saltonun 1/4'inde (90 derece), birden fazla saltolu bir atlamada, bir saltonun 1/2'sinde (180 derece) gösterilmelidir.

Bükük (B)

1. Bükük pozisyonda vücut belden bükülmelidir, ancak bacaklar bitişik ve gergin, dizler sıkılı, ayaklar bitişik, parmak uçları gergin olmalıdır. Kolların pozisyonu atlayıcının insiyatifindedir.
2. Burgulu bükük atlamalarda, bükük pozisyon açıkça gösterilmelidir.

Toplu (C)

1. Toplu pozisyonda, vücut belden ve dizlerden bükülü, küçülmüş, dizler ve ayaklar bitişik, parmak uçları gergin olmalıdır. Eller alt bacaktan tutmalıdır.
2. Burgulu toplu atlamalarda, toplu pozisyon açıkça gösterilmelidir.

Serbest Pozisyon (D)

1. Serbest pozisyonda vücut pozisyonu opsiyoneldir. Ancak her zaman bacaklar bitişik, parmak uçları gergin olmalıdır.
2. Burgulu atlamalarda, burgu kule veya tramplenden çıkmadan başlamalıdır.
3. Saltolu burgulu atlamalarda burgu, hareketin herhangi bir evresinde yapılabilir.
4. Suya girişlerde, her durumda vücut gergin, bacaklar bitişik ve parmak uçları gergin ve dik olarak girilmelidir.
5. Başüstü girişlerde, kollar gergin olarak vücutla aynı, hatta başın üstünde, eller bitişik vaziyette olmalıdır.
6. Ayak üstü girişlerde kollar vücudun her iki yanında yapışık ve dirseklerden bükülmeden suya girilmelidir.
7. Atlama, vücut tamamen suyun içine girdiğinde tamamlanmış sayılır.

Yüzme sporları içindeki en popüler branş kule ve tramplen atlama sporudur. Seyir zevki çok yüksektir. Bu sporu yapanlar çok uzun süreli çalışmalar yaparlar. Çocuk yaşta antrenmanlara başlarlar. Yüksek teknik ve beceri gerektiren spor dalıdır.