Futbol Pozisyon Rehberi; Sağ Bek, Sol Bek

Sağ ve sol bek oyuncuları savunmanın sağ ve sol tarafında oynayan oyunculardır.
Takım stratejisine göre yapmaları gereken görevler değişkenlik gösterir. Bu nedenle bu kritik mevkide oynayan oyuncular, her şeyden önce takımlarının taktik ve stratejilerine uyum sağlamayı ve antrenörlerinin onlardan beklentileri çok iyi anlamalıdırlar. Yani, bekler takımın diğer oyuncularına göre daha iyi DİNLEYİCİ olmalıdırlar. Anternörlerini dinleyerek ve konuşup anlamadıkları noktaları sormak suretiyle kendilerinden bekleneni iyice kavramalıdırlar.

Bu maddeyi iyice kavradıktan sonra günümüz futboluna dönelim ve bakalım.
Günümüzdeki kaynaklar ve futbolun gelişimi sebebiyle artık mevkilerde uluslar arası bir dil kullanmamızın işi daha kolay kavramamızı sağlayacağını düşünüyorum. Günümüz futbolunda bekler 2 temel gruba ayrılırlar.

• Sağ ve sol savunma bekleri : RB (right back) / LB (left back) (Bunlara fullback denilir)
• Sağ ve sol kanat bekleri : RWB (right wing back) / LWB (left wing back)

Bu 2 tür birbirinden diziliş ve oyun olarak farklılıklar gösterirler. Klasik beklerin futbol sahasındaki dizilişi savunma bloğunun 2 kenarında olacak şekildedir. Oysa ki, kanat beklerinin saha içerisindeki dizilişleri klasik beklere göre daha öndedir. Yani 2'li veya 3'lü defans çizgisinin daha önünde görev yaparlar. Çoğu kez önlerine kanat oyuncusu konmaz, sol ve sağ orta sahalar biraz daha içeriye doğru konumlandırılır.

​

Artık futbolumuzdaki gelişim ve yüksek tempo (bunu Süper Lig'de henüz göremesek de Şampiyonlar Ligi seviyesindeki ekiplerin futbolllarına bakıldığında görülebilir), bir çok oyuncuyu birden fazla mevkide duruma göre kullanmayı, asla çakılı kalmamayı gerektiriyor. Böylece kanat beklerine daha fazla ihtiyaç duyuluyor. Üst düzey futbolda klasik beklerden kanat beklerine doğru kayma gözleniyor. Şimdi klasik sağ ve sol beklerin saha içerisinde yapması gereken temel görevlere bir bakalım.

Sağ (RB) ve Sol (LB) Beklerin temel görevleri

• Savunma merkezine kayma yapabilmeli ve mevkisindeki sağ, ya da sol boşluğu savunma anlamında kapatabilmeldir.
• Stoper, ya da kalecisinden topu almaktan korkmamalı, aldığında çok iyi oyun kurabilmelidir. Günümüz futbolunda çoğu kez oyun beklerden başlar.
• Mevkisini ve kaymaları çok iyi bilmelidir.
• Ofsaytı asla bozmamalıdır.
• Kanat bindirmeleri yapabilmeli ve çok süratli olmalıdır.
• Rakip hücum oyuncusunu işaretleyerek ona odaklanabilmeli, odaklandığı hücumcuyu oyun içinde kaybetmemeli ve hücumcunun yapacağı bir sonraki hamleyi tahmin edebilmelidir.
• Kanadı boyunca geniş bir görüşe sahip olmalıdır.
• Savunmadan çıkışları hızlı yaparak oyunu bir anda karşı sahaya itebilmelidir.
• Takım stratejisine göre agresif olmalıdır ve temel savunma görevlerini aksatmadan, hücuma sürekli destek vermelidir.
• Herşeyden önemlisi gücünü ekonomik kullanmayı bilmeli, sprint gücünü 90 dakikaya yayabilmelidir. Oyunun başlarından kontrolsüz ve gereksiz çıkışlar yaparak enerjisini tüketip oyundan düşmemelidir.
• Hücuma çıktığında atağı bitirmeyi bilmelidir. Aksi taktirde arkasında bıraktığı alana atılacak toplarla sıkıntı yaşanabilir.
• Sağ bek (RB) ve sol bek (LB) oynayan oyunculardan istenen öncelikli görev savunmadır. Dolayısıyla oyuncu bek oynuyorsa onun kanadından yenilen bir gol kabul edilebilir değildir. Temelde savunma görevlerini kusursuz yapmalı ve BUNUN YANI SIRA verebildikleri kadar hücum organizasyonlarına destek verebilmelidirler.

Sağ Kanat Beki (RWB) ve Sol Kanat Bekinin (LWB) görev ve farkları

• Kanat beklerinden hücuma çok daha fazla destek olmaları istenir.
• Gol olabilecek olgunluğa erişilen ataklarda neredeyse rakip ceza sahası çizgisine kadar inmeleri, orta veya pas alternatifi oluşturmaları beklenir.
• Topun olmadığı kanattan bindirme yaptılarsa, ceza sahasının içerisine girmek suretiyle orayı terörize etmeleri beklenir.
• Aynı zamanda, kanat beklerinden defansif görevlerini kusursuza yakın yapmaları beklenir. Fakat daha ofansif oynadıkları için, bazı pozisyonlarda stoperlerin veya orta saha oyuncularının onların kademelerine girmeleri ve onların yerine savunma yapmaları beklenir.
• Sağ ve sol kanat bekleri, klasik beklerin aksine tüm kanadı bir koridor olarak kullanırlar.
• Önlerinde oynayan oyuncuya mutlak surette, hem savunma hem de hücumda destek vermeleri gerekmektedir.
• Şüphesiz sağ kanat beki (RWB) ve sol kanat beki (LWB) oynamak klasik beklere göre daha fazla kondisyon, kuvvette devamlılık ve sürat becerisi gerektirmektedir.
• Klasik beklere göre, zayıf ayaklarını daha iyi kullanabilmelidirler.
• Daha hızlı ve daha agresif olmaları sebebiyle arkalarına atılacak toplar daha büyük risk oluşturmaktadır. Dolayısıyla RWB ve LWB oynayan oyuncular daha net ve agresif şekilde savunma müdahaleleri yaparak rakip takımın atağını bitirebilmelidirler.

Tarihe geçmiş en önemli sol kanat bek (LWB) oyuncusu Roberto Carlos olarak gösterilebilir. Bunun yanı sıra iyi zamanlardaki Maicon'u sağ kanat bek (RWB) mevkisinin en iyisi olarak gösterebiliriz. Bu 2 oyuncu günümüz futbolunun ve LWB ve RWB mevkilerinin oluşmasının önünü açmışlardır. Nasıl ki, ön libero mevkii Patrick Viera ile başlamış ise, Carlos ve Maicon'u da bu mevkiinin öncüleri olarak görebiliriz.

Aşağıdaki Roberto Carlos videosunda kanat beklerin yapmaları gereken koşuları ve atak desteklerini gözlemleyebilirsiniz. Video müzik ve ses olarak çok kötü olmasına karşın, sunduğu örneklerle İnternetteki en iyi Carlos dribbling videosu olabilir. Çünkü atakta yaptıklarını çok net gösteriyor.

Bu videoda da Maicon'un hücum hattını nasıl kullandığını ve yaptığı ekstra koşuları gözlemleyebiliriz.

Genç oyuncularımızın, özellikle önümüzdeki yıllarda, şimdiki yıllardan bile daha agresif kanat beki pozisyonu oynamaları gerekeceğini düşünüyorum. Bu sebeple, şimdiden hazırlık yapmaları ve mevkii bilgilerini standart savunmacı klasik sağ bek ve sol beklere göre daha fazla geliştirmeleri gerektiğini düşünüyorum.

Artık antrenör ve teknik adamlar, 1 oyuncu fazla savunma veya atak yapabilmenin değerinden vazgeçmiyorlar. Dolayısıyla, sağ kanat beki (RWB) ve sol kanat beki (LWB) oynayacak sporcu adaylarının, bu mevkii için gereken kondisyon ve kuvvete erken yaşta sahip olmaları, profesyonel futbolcu olma noktasında işlerini kolaylaştıracaktır.