Amatör ve Profesyonel Boks Nedir?

İki sporcunun, bir orta ve beş yan hakem (jüri) gözetiminde, önceden belirlenmiş kurallarla, ring denilen alanda yaptıkları müsabakaya BOKS, bu müsabakaya katılan sporculara da BOKSÖR denir. BİREYSEL (FERDİ) yapılan bir spordur. Amatörlerde lig usulü müsabakalar da yapılmaktadır.

Boks Ringi Nedir, Nasıl Olur?

Ring, Boks müsabakalarının yapıldığı özel alandır. Kenar uzunlukları 4,6 m veya 6 m uzunlugunda, kare şeklindedir. Yerden yüksekliği 120 cm'dir. Kenarları 4 adet, 40 cm aralığı olan 3 veya 4 halatla çevrilidir. Sporculara ait mavi ve kırmızı iki köşesi ve tarafsız 2 beyaz köşesi vardır. Zemini hafif yumuşak maddeyle kaplıdır.

Boks Tarihi

Boks, tarihi en eskiye dayanan sporlardan biridir. İnsanın olduğu her yerde, asırlardır, çeşitli şekillerde, kurallı veya kuralsız yapılmıştır. Yasaklandığı zamanlar olmuştur. 1866 yılında ilk boks kulübü İngiltere'de kurulmuş, belli kurallar getirilerek, eldiven giyme mecburiyeti ile yapılmaya başlanmıştır.

İlk ağır siklet boks şampiyonu, ABD'li Jack Johnson'dur. 1950'li yılların efsane şampiyonu Rocky Marciyano'dur. Adına filmler çekilmiştir. BOKS sporunun gerçek efsanesi MUHAMMED ALİ'dir. Bu sporun bütün dünyada sevilerek yayılmasına sebep olan boksördür. Ayrıca yaklaşık 20 milyon insanın müslüman olmasını sağladığı söylenir. ASRIN SPORCUSU unvanını alan dünyadaki tek sporcudur. Diğer alt sikletlerde de büyük şampiyonlar çıkmıştır. OSKAR DE LA HOYA, dünyada 6 ayrı siklette dünya şampiyonluğu kazanan tek boksördür.

Boks Antrenmanı

Boks sporu çok ağır antrenmanlar gerektiren bir spor dalıdır. Dünyanın en zor sporu olduğu otoritelerce kabul edilmiştir. Bir boksör, hemen hemen bütün spor branşlarının antrenmanlarını yapmaktadır. Özetlersek; Koşu, kros, jimnastik, gölge boksu, kum torbası çalışması, ip atlama, ağırlık çalışmaları, dans ve ayak hareketleri, fitness, bisiklet, yüzme, plaj yani kumda koşu, havuzda yürüyüş, yüksek rakım dağ çalışmaları, karda koşu veya yürüyüş gibi dayanıklılık antrenmanları, basketbol ve hentbol gibi salon sporları boksörlerin yaptıkları antrenmanlardır. Ayrıca teknik ağırlıklı ring çalışmaları yapılır. Bu antrenmanlar sırasında ayak ağırlıkları ve ağır eldivenler kullanılabilir.

Boks Müsabakaları ve Kuralları

Boks karşılaşmaları, raund denilen devreler üzerinden oynanır. Profesyonel ve Amatör olmak üzere iki klasmana ayrılır. Profesyonel müsabakalarda raundların süresi 3 dakika ve 1 dakika dinlenme şeklindedir. Müsabakanın yapılış nedenine göre, 6, 8, 10 ve 12 raundluk sürelerle maçlar oynanır. Amatör boksta ise raund süresi 2 dakika ve 1 dakika da dinlenme süresi olarak oynanır. Müsabakalar 4 veya 5 raund olabilir. Bu müsabakalarda 1 orta hakem ve (jüri) 5 yan hakem vardır. Ayrıca müsabaka boyunca görevli uzman doktor bulunur. Doktor maç bitinceye kadar müsabakayı izlemek zorundadır. Gerektiğinde raund aralarında sporcuları devamlı kontrol edebilir.

Boksörler

Amatör boksörler başlarına kask giymek zorundadırlar. Profesyonel boksta kask yoktur. Amatör boksta atlet giyilir. Profesyonel boksta atlet yoktur. Bunun dışında iki branşta da kurallar aynıdır. Sporcular, dişlik ve belden aşagılarına KOKİ (Bel altı kaskı) takmak zorundadırlar. Müsabakalarda ağırlık ve şekilleri belli eldiven giyerler.

MÜSABAKA SIRASINDA ORTA HAKEM SPORCULARIN SAĞLIKLARINI KORUMAK DURUMUNDADIR. Orta hakemin kullandığı 3 komut vardır.

• Break (ayrılın)
• Stop (dur)
• Boks ( maça devam)

Müsabaka süresince boksörler hakeme uymak zorundadırlar.

• rakibe kafa atmak,
• tekme atmak,
• dirsek vurmak,
• 360 derece etrafında dönmek,
• arkasını dönmek,
• enseye vurmak,
• kulağa vurmak,
• avuç içi ile vurmak,
• bel altı vurmak

yasaktır. Centilmenlik dışı davranışlarda bulunmak ve konuşmak yoktur.

Profesyonel boksta bazen küçük konuşmalara müsaade edilebilir. Bu yasaklardan birini ihlal eden boksör önce uyarılır, tekrarında ise sporcu ihtar alır. Puanı silinir. Müsabaka boyunca 3 ihtar alan sporcu diskalifiye olur. Bu hareketleri kasti yaparsa doğrudan diskalifiye olur.

Boksta Müsabaka Sonucunu Belirleyen Kurallar

1. Puan yani sayı ile galibiyet. En fazla puan toplayan boksör kazanır.
2. Abandone ile galibiyet; boksörün kendi isteği veya köşesinde bulunan antrenörün isteği sonucu maçı bırakmaso sonucu kazanır.
3. Herhangi bir yaralanma sonucu boksör doktora gösterilir, devam edemez kararı çıkarsa orta hakem maçı bitirir.
4. Teknik zayıflık durumunda, boksör devamlı yumruk alıyorsa orta hakem maçı bitirir.
5. Boksör bir maçta 3 ihtar alırsa orta hekem maçı bitirir. Boksör diskalifiye olur.
6. Bir boksör bir raund içinde 3 kez Down olursa veya maç süresince toplam 4 kez Down olursa (8'e kadar sayma) orta hakem maçı bitirir.
7. Boksör müsabaka sırasında darbe sonucu Down olur, orta hakem 10'a kadar sayar, boksör kalkmazsa KNOCK OUT (Nakavt) olur. Maç biter.
8. Çağrı süresi bittikten sonra 3 dakika içinde boksörlerden herhangi birisi ringe çıkmazsa orta hakem müsabakayı bitirir. Ringe çıkan boksör maçı kazanır. (walk-over).

BOKS sporunda sporcular ait oldukları kilolara göre siklet denilen katagorilere ayrılırlar. Her boksör taşıdığı kilo sikletinde oynayabilir. Siklet değiştirmek serbesttir. Değişik zamanlarda değişik sikletlerde oynayabilir. Siklet değiştirmek boksörün isteğine göredir. Kilosunu ayarlayabildiği sürece, alt veya üst siklette maç yapabilir.

Bir boksör, bir günde ancak bir maç yapabilir. Kesinlikle aynı günde birden fazla maç yapması yasaktır. Hatta maç aralıkları olimpik kurallarda en az 2 gündür. Uzak doğu dövüş sporlarıyla karıştırılmamalıdır. Turnuva veya şampiyonanın süresi boksörü ilgilendirmez. Sporcu katılımı çoksa, turnuva uzar. İlla bugün bitecek diye aynı günde bir boksör iki maç asla yapamaz. Boksör, şampiyona veya turnuvayı katıldıgı kilolayla bitirir. Turnuva içinde siklet değiştiremez.

Amatör Boksta Sikletler

• 48 Kg Hafif siklet
• 51 Kg Sinek siklet
• 54 Kg Horoz siklet
• 57 Kg Tüy siklet
• 60 Kg Hafif siklet
• 64 Kg Hafif welter siklet
• 69 Kg Welter siklet
• 71 Kg Yarı orta siklet
• 75 Kg Orta siklet
• 81 Kg Yarı ağır siklet
• 91 Kg Ağır siklet
• +91 Kg Süper ağır siklet

Profesyonel Boksta Sikletler

• 47,1 Kg Hafif siklet
• 50,8 Kg Sinek siklet
• 58,5 Kg Horoz siklet
• 55,4 Kg Hafif tüy siklet
• 57,2 Kg Tüy siklet
• 59 Kg Yarı hafif siklet
• 61,2 Kg Hafif siklet
• 63,5 Kg Yarı Welter siklet
• 67 Kg Welter siklet
• 69,7 Kg Hafif orta siklet
• 75 Kg Orta siklet
• 79,4 Kg Yarı agır siklet
• 86,2 Kg Ağır siklet
• +86,2 Kg Süper ağır siklet

Boks sporu, seyir zevki çok yüksek spor branşlarından biridir. Dünyada en çok seyredilen sporlardandır. Ancak bu sporu yapan sporcular için bir takım sağlık problemlerini de beraberinde getirmektedir. Kalıcı sağlık problemleri olmayan hemen hemen hiçbir boksör yok gibidir. En başta kalıcı unutkanlık yapmaktadır. Bazı sporcularda yazı bozuklukları, yazarken el titremesi, dişlerde sıra eğrilme bozuklukları (dişlik kullandığınız halde), burun şekil bozuklukları, şakak kemiği ve şakak çökmesi, konuşma bozuklukları gibi sağlık problemleri oluşturmaktadır.

Alınan sert ve ağır darbeler sonucu daha büyük sağlık sorunlarını da oluşturabilen bu sporda örnek olarak MUHAMMET ALİ verilebilir. Parkinson hastalığına yakalanmıştır. Bu spor, genellikle ağır siklet boksörlerde, ağır ve kalıcı hasarlara sebep olmaktadır. Bizde de SİNAN ŞAMİL SAM örneği vardır.

Nakavt olan bir boksör, kesinlikle en az bir ay antrenman veya maç yapmamalıdır. Bu süre içerisinde sporcu doktor kontrolünde olmalıdır. Dövüş sporlarının tamamında ne yazık ki bu gibi problemler olmaktadır. Tahsil yaparak kariyer yapmak isteyen gençlerimize, şahsi kanaatim ve yüksek tecrübeme dayanarak tavsiyem, bu sporu veya alternatif dövüş sporlarını yapmamaları yönündedir. Belki birileri kızacak, olur mu diyecektir, fakat ne yazık ki, durum bana göre budur.

Boks Kültürü

Bu spor asla bir sokak kavga sporu değildir. Ağır cezası vardır. Haklı olsanız bile haksız duruma düşerek ceza alabilirsiniz. Savunma veya kavga niyetiyle bu sporu yapmak isteyenler şimdiden vazgeçsinler diyorum. Çıplak elle yapılan her vuruş, özellikle boks sporu için söylüyorum, vurduğunuz yeri açmaktadır. Bu yüzden bu sporcular asla kavga etmezler. İddia ediyorum ki bu sporu lisanslı yapan boksörler dünyanın en mütevazi ve sakin insanlarıdır. Asla kimseyle kavga etmezler.

Asil bir spor olan boks, sadece spor maksadıyla yapılır. Bu spora gönül verenler ve lisanslı yapanlar Boksu spor olduğu için yapıyorlar.
UNUTMAYINIZ..........................
Birilerinin dediği gibi, herkes bu sporu yapabilir, anlayışı tamamen yanlıştır. Boks, çok zeka ve büyük sabır gerektiren bir spor dalıdır. Başka hiçbir spora benzemez. Zeki olmak zorundasınız. Antrenman yaparak ve ringte öğrendiğiniz vuruş tekniklerini zekanızla birleştirerek, tıpkı bir makine gibi olmak zorundasınız. İşte size tecrübeye dayanarak ifade etmeye çalıştığım spor; BOKS...

Dezavantajlarının yanında avantajlarının da çok olduğu bu spor branşını, hobi olarak yapmak isteyen gençlerimize tabiki tavsiye ederim. Fakat bu sporu meslek edinmek, ileride profesyonel olmak isteyen gençlerimizin, Boksa başlamadan önce çok iyi bir sağlık kontrolü yaptırmaları gerekmektedir. Çok ağır antrenman programı olan ve devamlı çalışmayı gerektiren, tamamen prensip ve kurallarla ve çok özel beslenmeyi de beraberinde getirecek olan bu sporu tercih ederlerken iyi düşünmelerini tavsiye ederim.

İleride yazacağımız yazılarımızda "boks teknikleri ve nasıl boksör olunur, çabukluk ve çeviklik nedir, REFLEKS nedir, nasıl kazanılır, DOĞUŞTAN GELEN YATKINLIK nedir, YETENEK NEDİR, SPORCU KİMDİR ve NASIL OLUNUR en önemlisi SPORDA ŞARTLANMA Nedir, SAKATLANMAMA ANTRENMANLARI var mıdır?" konularını yazacağım.

Avantajları ve dezavantajlarıyla BOKS sporunu özetlediğimi düşünüyorum. Bu sporu yapmak istiyorsanız TERCİH SİZLERİN OLACAKTIR.