Yağlı Güreş Nedir?

Vücudun saf zeytinyağı ile yağlanarak yapılan serbest güreş şeklidir. Güreşçilerin birbirini tutması zorlaştığından kuvvet ön plana çıkar.

Yağlı güreşin temeli dengeye dayanır ve bu yüzden ustalık gerektiren bir spordur. Güreşçiler müsabakaları Er Meydanı denilen çayırlarda yaparlar.

Yağlı Güreş Tarihi

Yağlı güreşin, Trakya ve Balkanlardan yayıldığı bilinmektedir. Fakat 4500 yıl önce yağlı güreşlerin eski toplumlar tarafından da yapıldığı söylenmektedir. Osmanlı İmparatorluğunun Anadolu'dan Rumeli'ye geçmesiyle, günümüze kadar uzanan tarihi yağlı güreş müsabakaları yapılmaya başlanmıştır.

Güreşler ilk zamanlarda güreşçilerin biri galip gelene kadar sürerken, oluşturulan kurallarla, süre ve puanlama sistemi yağlı güreşe dahil edilmiştir. Edirne'nin bugünkü Kırkpınar denilen bölgesinde ilk yağlı güreşin yapıldığı, 3 gün sürdüğü ve iki kardeşin finalde yenişemeyip, yorgunluktan can verdikleri söylenmektedir. Bu rivayet Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin miladı kabul edilir.

İmparatorluğun kontrolünde eski pehlivanların hocalık yaptığı güreş tekkeleri kurulmuş, yağlı güreş müsabakaları organize edilmeye başlanmıştır. Ve bugünkü haliyle, Edirne Sarayiçi'nde yapılan, 650 yıllık geçmişe sahip Kırkpınar Yağlı Güreşleri, bu sporun Türk kültürünün ayrılmaz bir parçası olduğunu gösterir. Ülkemizde yağlı güreş sporu, Türkiye Güreş Federasyonuna bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.

Kırkpınar Yağlı Güreşlerine Özel

KISPET

Kıspet, pehlivan için çok önemli olan bir unsurdur. Güreşçilerin belinden diz altına kadar uzanan bölümü kaplayan deri pantolonlardır. Kıspet sözü Kisve kelimesinden gelir.

ZEMBİL

Kıspetler "zembil" adı verilen, sazdan yapılmış bir torbada taşınırlar. Bu zembilin en büyük özelliği, pehlivanın kıspetine bulaşan yağı dışarı vermemesidir.

YAĞLANMA

Güreş esnasında vücudun kavranması güç olsun diye pehlivanların zeytinyağı ile yağlanmasına denir. Pehlivanlar önce kendi vücutlarını daha sonra da rakibinin sırtını yağlarlar.

DAVUL ve ZURNA

Davul ve zurna güreşin en önemli öğelerindendir. Güreşlerin başlangıcından bitimine kadar çalınmaya devam eder.

PEŞREV

Güreşin başlangıcı ve güreşe hazırlıktır. Pehlivanların psikolojik olarak güreşe hazırlık hareketi olarak bilinen peşrev, izleyenlerin seyir keyfini de yükseltir.

CAZGIR

Çayırda güreşecek olan pehlivanların adlarını, lakaplarını, oyunları seyircilere anlatan kişidir. Bu merasimden sonra pehlivanlar da halka doğru yürüyerek güreş için hazırlığa başlarlar. Buna yağlı güreşte "çıkış" adı verilir.

HAKEM

Yağlı güreşin ilk zamanlarında birkaç eski pehlivan, köy ağaları veya güreşlerden anlayan birkaç kişi, kurallara aykırı iş yapılmasın diye güreş meydanının bir köşesine oturur, güreşleri kontrol ederdi. Bu gün ise kuralları uygulayan hakem heyetleri oluşturulmuştur.

AĞA

Kırkpınar güreşlerinin en temel öğelerinden biri ağalık müessesesidir. Önceleri pehlivanları güreşe çağıran, yarışmaları düzenleyen, gelen konukları ağırlayan, yemek ve yatacak yerlerini temin eden, ödüller veren Kırkpınar Ağasıymış. Ancak şimdi, ağanın saydığımız bu faaliyetlerinden büyük bir bölümü Edirne Belediyesince karşılanmaktadır.

ALTIN KEMER

Kırkpınar Başpehlivanına verilen, Kırkpınar'ın en büyük ödülüdür. Kırkpınar'da Başpehlivan olan güreşçi, 1 yıl süreyle altın kemerin sahibi olur. Ancak, aralıksız üç yıl üst üste Başpehlivan olan güreşçi, altın kemerin sürekli sahibi olur.

Kırkpınar Yağlı Güreşlerinde Sikletler

• Teşvik Boyu
• Deste Küçük Boy
• Deste Orta Boy
• Deste Büyük Boy
• Küçük Orta Küçük Boy
• Küçük Orta Büyük Boy
• Küçük Orta Boy
• Baş Altı Boy
• Baş Boyu

Yağlı Güreşte Oyun Kazanma Nasıl Olur?

Sırt üstü getirmek

Yağlı güreşin, en basit ve en çok bilinen kuralıdır. Rakip yerde iken sırt üstü çevrilerek veya ayakta iken düşürülerek yapılabilir.

Açık düşürmek

Rakibini kıç üstü yere düşürmek ya da rakibin kendi düşmesidir.

Çivi yukarı

Rakip ayaklarından yakalanır, baş üstü dikilir, sonra sırtı yere getirilirse, müsabaka kazanılmış olur.

Kıspet çıkarmak

Kıspetin tamamen çıkması, ya da boydan boya yırtılması bir yenilgi sebebidir.

Pes etmek

Güreşçilerden biri "Pes!" derse müsaabakayı kaybetmiş olur.

Tartarak yenmek

Taraflardan biri rakibini kucaklar, ayaklarını yerden keser, en az 3 adım yürürse müsaabakayı kazanmış olur.

Nasıl Yağlı Gürşçi Olunur?

Yağlı güreş, klasik minder güreşi ile paralel olduğundan dolayı güreş sporcuları dilerlerse yağlı güreş müsabakalarına katılabilirler. Her güreşçi lisanslı olduğu kulübü temsil eder.

Önde Gelen Baş Pehlivanlar

• Kel Aliço
• Molla İzzet
• Koca Yusuf
• Adalı Halil
• Nakkaş Eyüp
• Kızılcıklı Mahmut
• Mehmet Ali Yağcı
• Ahmet Taşçı
• Ahmet Yavuz