Alp Disiplini Kayak

Milyonlarca amatör sporcu kayak pistlerinde dünyanın her ülkesinde bu sporu yapmaktadırlar. Alp Disiplini yarışlarının 5 resmi dalı vardır. İniş ve Süper Büyük Slalom hız amaçlı yarışlar bölümünü oluşturur. Slalom ve Büyük Slalom yarışmacının yetenek ve performansının göründüğü ve teknik becerilerin sergilendiği bölümdür. Beşinci bölüm ise Kombine yarış bölümünü oluşturur. Bu bölüm hem hızın hem de sporcunun teknik becerisinin sergilendiği bölümdür.

Olimpik spor dalıdır. Kadınlar ve erkelerde olmak üzere 2 katagoride yarışmalar yapılır.

Alp Disiplini Yarışmacı Özelliği

Alp Disiplini yarışmalarında temel itici gücü oluşturan şey yer çekimi kuvvetidir. Ancak bu spor yüksek derecede formda olmayı gerektirir. Yapılan işin büyük bölümünü bacaklar yüklenmektedir, kollar ve vücudun üst kısmı ise sadece sporcunun dengesini sağlamaktadır. Alt bacaklara ait kaslar sporcunun öne eğilmesini sağladığından çok önemli olmaktadır.

Alp Disipilini Yarışma Parkurları

Alp Disiplini parkurları için belirlenmiş standart bir uzunluk yoktur. Hız etkinliği parkurları yarışmacıların keskin dönüş, dik iniş ve düzlük gerilimlerini test etmek amacıyla tasarlanmış parkurlardır. Slalom yarışları daha zorlu yokuşlarda gerçekleştirilir. Yarışmalar sırasında dağdan iniş yapılan parkurları daha sonra düz bir yol izlemektedir. Tüm yarışmacıların geçmeleri gereken her parkur renkli giriş işaretleriyle gösterilmiştir. Erkek sporcuların yarıştıkları parkurlar, kadın sporcuların yarıştıkları parkurlardan daha uzundur. Daha çok kapı içerir.

Açık ve Kapalı Kapılar

Alp disiplini yarışları kapı adı verilen renkli bayraklarla yerleri gösterilen, yamaçlardaki parkurlarda ya da pistlerde gerçekleştirilir.

Kapılar iniş yarışlarında daha fazladır. En sık kapı kullanılan yarışlar ise slalom yarışlarıdır. Yan yana dizilmiş bayraklardan oluşan parkurlardaki yarışa açık kapı yarışı, arka arkaya dizili bayraklardan oluşan yarışa ise kapalı kapı yarışı adı verilir. Açık geçitler yarışmacıya aşağı inerken takip etmesi gereken güzergahı gösterirken, kapalı geçitler yarışmacıyı doğal iniş güzergahı çevresinde dönmeye zorlar.

Alp Disiplini Yarış Teknikleri

Dönüşler

Yarışma hızında iken dönüşleri yapmak sıkı çalışma gerektirir. Yarışlar sırasında kullanılan son tekniğe oyma dönüşü adı verilir. Örneğin, yarışmacı ağırlığını sol ayağına aktarır ve kayağın dış kenarının inilen eğimi kesmesini sağlar. Kayak sol tarafa doğru döndükçe, parkur eğiminin şekline göre esner. İniş yarışı hız etkinliklerinde yarışmacı sporcuyu yavaşlatması nedeniyle dönüşler asgaride tutulur. Yarışmacı ayakta kalabilmek için var olan gücüne ve sağlayabildiği dengesine güvenir.

Slalomda, yarışmacılar slalom direkleri arasında dönüşler yapmak zorundadırlar. Yüksek seviyedeki slalom yarışmacı sporcular dönüşlerini direklere çok yakın yaparlar. Bu sayede hem kolay dönüş yaparlar, hem de yolları düz ve kısa kalır. Yarışmacı sporcuların blok adını verdikleri tekniği kullanarak direkleri sökmesine izin verilir.

Atlayışlar

Slalom yarışçıları yerle temaslarını nadiren keserler, fakat hızlı yarışlar genellikle yarışcıların bazı noktalarda atlayış yapmalarını gerektirir. İniş yarışları çok hızlı gittiğinden sporcuların yaptıkları atlayışlarının yükseklikleri 80 m'ye kadar çıkmaktadır. Bu yükseklikteki bir atlayışı yapabilmek cesaret ve üstün yetenek işidir. Atlayışları yaparak güvenli bir şekilde yere inen yarışçılar bu atlayış ve iniş için gerekli olan ekipmanlara da güvenirler. Kenardaki şeritler kayağı serbest bırakır ve yumuşak kayak kıyafeti kaymalarını, hafifçe yavaşlamalarını ve güvende olmalarını sağlar.

Alp Disiplini Pist Özellikleri

Slalom, Büyük slalom ve İniş yarışmaları için düzenlenmiş 3 ayrı pist türü vardır.

Slalom Pisti

• Slalom parkurunun mümkün olursa 1/4'ü 30m olacaktır.
• Parkur, yarışmacı sporculara azami sürati verebilecek vasıfta olacaktır.
• Pist üzerinde yarışmacı sporcuların hızlarını engelleyecek yapay engebeler olmayacaktır.
• Çıkış yeri hava şartlarından sporcuları muhafazaya müsait olmalı, mümkünse kapalı ve gerektiğinde ısıtılabilecek bir yer olmalıdır.
• Çıkış ile varış yerleri arasındaki yükseklik farkı 104-200 m kadar olmalıdır.

Büyük Slalom Pisti

• Büyük slalom pistinin çıkış ve varış yerleri arasında en az 250m ve en çok 500m yükseklik farkı bulunmalıdır.
• Yarışma pistinin genişliği en az 30m olmalıdır.
• Büyük slalom yarışı 2 pist üzerinde yapılacağından seçilecek pist sahası, 2. pistin hazırlanmasına müsait olmalıdır.
• Pist taşlardan veya engebelerden temizlenmiş olmalıdır.

İniş Pisti

• İniş pisti, yarışçının sopasını hiçbir şekilde kullanmadan kaymasını sağlayacak şekildeki meyile sahip olmalıdır.
• İniş pisti her türlü maddeden temizlenmiş olmalıdır.
• Pist üzerinde yarışmacı sporcuları kayışları sırasında havaya fırlatacak veya uzun mesafeye fırlatacak kamburluklar hafifletilmiş şekilde yapılandırılacaktır.
• Sert meyilde virajlar olmayacak şekilde pist düzenlenecektir.
• Çıkış ve varış çizgileri arasındaki yükseklik farkı asgari 800m, azami 1000m olacaktır.

Alp Disiplini Yarışma Teknik Bilgileri

Slalom

• Pist çıkış ve varış yeri yükseklik farkı erkeklerde 180-200m, kadınlarda ise 120-180 m olacaktır.
• Sopaların kar üstü yüksekliği 180 cm, çapları ise 3-4 cm'dir.
• Sopa renkleri mavi ve kırmızı olacaktır.
• Kapı genişliği 3,20m'den az ve 4m'den fazla olmayacaktır.
• Uzaklığı 0,75m (en az) olacaktır.
• Sayısı, erkeklerde 55-75, kadınlarda ise 40-60 adet olacaktır.
• İki kapı arasındaki yükseklik farkı 4-5 m'yi geçmemelidir.
• Kapı çeşitleri: Açık kapı, Dikey kapı, Eğri kapı
• Kapı ölçüleri: 3-4 metre olacaktır.
• Bayrak rengi: Kırmızı ve mavi renkte olacaktır.
• Bayrak ölçüleri: 20x30 cm ölçlerinde olacaktır.

İniş Pisti

• Pist çıkış yerinden varış yerine olan yükseklik farkı erkeklerde 750-800m, kadınlarda ise 500-700 m olacaktır.
• Kapıların genişliği 8 m olacaktır.
• İniş pistlerinde kapılar hız kesici veya teknik uygulamayı gerektiren yerlerde pist dik olarak düzenlenecektir.
• Kapı sayısı sabit değildir.
• Erkeklerde iniş pisti kırmızı kontrol kapıları ile işaretlenir.
• Kadınlara ait iniş pisti kırmızı ve mavi kontrol kapıları ile işaretlenecektir.
• Bayrak ölçüleri 100x70 cm olacaktır.

Büyük Slalom

• Pistin çıkış-varış yükseklik farkı, erkeklerde 400-600m, kadınlarda 300-450m olacaktır.
• Kapı sayısı 30-55 adettir.
• Kapı genişliği 4-8 m'dir.
• İki kapı arasındaki yükseklik farkı 5 m'dir.
• Sopaların kar üstü yüksekliği 1,80 m'dir.
• Sopaların çapları 3-4 cm'dir.
• Her kapı için 4 sopa (çift) dikilir.
• Kapı çeşitleri slalom yarışlarıyla aynıdır.
• Bayraklar dikdörtgen şeklinde 75x50 cm ebadındadır.
• Bayraklar kar zemin üzerinde 1m yükseğe gerilir.
• Bayraklar kırmızı ve mavidir. Pist doğrultusunda dikey konulur.

Bilgi Notu

• Slalom ve büyük slalom yarışlarında kapılar yukarıdan aşağıya doğru numaralandırılır.
• Slalom ve büyük slalom yarışları çift inişli, iniş yarışı ise tek veya çift inişli yapılır.
• Kadınlar, yıldızlar ve minikler yarışları, pist durumuna göre çift veya tek inişli olarak yapılabilir.

Alp Disiplininde Kullanılan Malzemeler

Kapı Sopaları

3-4 cm çapında ve asgari 2 m uzunluğunda, esnek plastikten, mavi renkli 500 adet ve kırmızı renkli 500 adet olacaktır.

Kapı Flamaları

Slalom yarışlarında kullanılacak 300 kırmızı ve 300 adet mavi, kenarları dikişli üçgen bezden, kısa kenarı 20cm, uzun kenarı 30 cm, kısa kenarının her iki ucundan 15 cm uzunluğunda ve 1 cm kalınlığında (eninden) dikişli aynı bezden çift uçkurlu dikilmiş olacaktır.

Büyük slalomda kullanılacak 250 adet kırmızı ve 250 adet mavi kenarları dikişli dikdörtgen şekilli kumaştan ebadı 75x50 cm, üst köşeden alt köşesine, çapraz 10 cm eninde beyaz kumaş dikili, her köşesinden 20 cm uzunluğunda çift uçkur bulunacak, çapraz bant her iki yüzde tek istikamette olacaktır.

Kapı Numaraları

Beyaz kartondan 15x10 cm ebadında kartonların tek tarafı 1-2 metreden okunabilir büyüklükte, 1'den 75'e kadar numaralı 4 seri halinde hazır olacaktır.

Kaynak: Erzurum Üniversitesi Kış Sporları Yayınları, Foto: Andreas Pranter