Cirit Atma

Kadınlar ve erkeklerde olmak üzere 2 katagoride yarışmalar yapılmaktadır. Tüm yarışmalarda IAAF kuralları uygulanır.

Cirit Atma Tarihçesi

Cirit atma, tarihi en eski olan sporlardan biridir. Cirit, eskilerde genellikle avlanma amaçlı olarak kullanılırdı. Eski dönemlerin savaşlarında kullanılmıştır. Spor olarak benimsenmesi bu olaylara dayanmaktadır. Kurallı veya kuralsız belli bir hedefe atma veya en uzak mesafeye atabilme amaçlı yarışmalar her dönem yapılmıştır. Antik Yunanlıların düzenledikleri Olimpiyatlarda bu sporun bulunduğuna dair bilgiler vardır.

Genellikle Kuzey Avrupa ve İskandinav ülkelerinde yaygın olarak oynanan bir spordur. İlk Uluslar arası yarışmalar 1896 yılında İsveç'te yapılmıştır.

1908 yılında Olimpiyat Oyunlarına dahil edilmiştir. Kadınlarda cirit atma, 1932 yılında Olimpiyatlara dahil edilmiştir.

Cirit Atma Koşu Yolu

Cirit atma sporundaki koşu yolunun uzunluğu 30 m'dir. Şartlar müsait olursa bu uzunluk 33,5 m olacaktır. 5 cm genişliğindeki iki paralel beyaz çizgi ile işaretlidir. Atış 8 metre yarıçapa sahip bir yayın arkasından yapılır. Yay, 7 cm genişliğinde, boyalı bir şeritten, ya da tahtadan, ya da plastik gibi uygun bir maddeden yapılmış olacaktır. Beyaz renkli ve zeminle aynı hizada olmalıdır. Çizgiler yayın uçlarından, koşu yolunu işaretleyen paralel çizgilere dik açıda çekilidir. Bu çizgiler beyaz, 75 cm uzunluğunda ve 7 cm genişliğinde olacaktır.

Cirit Atma Atış Alanı

Atış alanı atılan yarışma aletinin iz bırakabileceği yapıda curuf, kül veya çim gibi uygun malzemeden oluşacaktır.

Atış alanı 5 cm genişliğinde çizgilerle işaretli olacaktır. Bu çizgiler uzatıldığında, iç kenarları atış yayının iç kenarlarının koşu yolunun çizgileri ile kesiştiği iki noktadan geçecek ve yayın bir kısmı olan çember merkezinde birleşecektir. Atış alanı 23,96 derecede olacaktır.

Ciritin Yapısı

Cirit 3 kısımdan oluşur. Baş, gövde ve tutamak. Gövde, sert veya içi boş olabilir, ancak sabit ve tek parçalı bir bütün oluşturmak için metal ya da uygun bir malzemeden imal edilmiş olacaktır. Gövde, sivri uç ile sona eren metal kafaya bağlanacaktır. Gövde yüzeyinde girinti, çıkıntı, ya da çentik veya pürüzlülük olmayacak ve yüzeyi her tarafta pürüzsüz olacaktır. Ciritin başı metalden yapılmış olacaktır. Eğer cirit başının uç kısmına güçlendirilmiş ek bir başlık bağlanmışsa, cirit başının tüm yüzey boyunca düzgün bütünlük oluşturması zorunludur.

Ciritin ağırlık merkezini kaplaması zorunlu olan ip tutamak, gövdenin çapından en çok 8 mm daha yüksek olacaktır. İp tutamak, düzgün, kaymaz bir yüzeye sahip olmalı, ayrıca girintisiz ve çıkıntısız olmalıdır. Tutamak her yerde aynı kalınlıkta olmalıdır.

Ciritin gövde kesiti düzgün dairesel biçimde olmalıdır. Gövdenin çapının en geniş olduğu yer tutamağın hemen önünde olacaktır. Cirit tutamaktan başlayarak öndeki uca ve arkadaki kuyruğa doğru incelecektir. Ciritin başının arkasındaki çaptaki azalma 2,5 mm'yi geçmeyecek ve başın 30 cm arkasına kadar cirit boyunca aynı kalacaktır.

Cirit Atma yarışmaları katagorilerine göre IAAF normlarına uygun özellikte aşağıdaki gibi olacaktır.

• Yıldız kızlar: 500 gr ağırlığında ve 2 m uzunluğunda
• Genç/Büyük Kadınlar: 600 gr ağırlığında ve 2 m uzunluğunda
• Yıldız Erkekler: 700 gr ağırlığında ve 2,20 m uzunluğunda
• Genç Erkekler: 800 gr ağırlığında ve 2,30 m uzunluğunda
• Büyük Erkekler: 800 gr ağırlığında ve 2,60 m uzunluğunda

IAAF normalarına uygun ve IAAF sertifikalı olacaktır.

Cirit atış sırasındaki artma özelliğini ve ağırlık merkezini değiştirecek ek parça ya da diğer aletlerle donatılmış olmayacaktır.

Ciritin metal kafasının ucuna doğru incelmesi uç açısının 40 dereceden fazla olmaması gerekmektedir.

Yarışmalar sırasında ciritler Organizasyon Kurulu tarafından temin edilerek verilecektir. Ancak Sporcuların veya sponsorlarının temin ettiği ciritler varsa, o zaman bu ciritlerde IAAF normları ve sertifikası olması şartı aranacaktır. Getirilen bu ciritler Organizasyon Kurulunun verdiği ciritlerle aynı marka veya özellik taşıyorsa bu ciritlerin kullanılmasına izin verilmeyecektir.

Cirit Atma Yarışma Kuralları

• Cirit, tutamak yerinden tutulacak, omuz üzerinden ya da atış kolunun üst kısmından atılacaktır. Geleneksel olmayan atış tekniklerine yarışmalarda izin verilmeyecektir.
• Atış sadece metal kafa barının uç bölümünün diğer bölümlerden önce atış alanı zeminiyle teması durumunda geçerli sayılacaktır.
• Atışın genel kurallara uygun olarak yapılması şartıyla, cirit atış sırasında ya da havada iken kırılırsa, bu kırılma nedeniyle sporcu dengesini kaybederek atış kurallarını ihlal etse dahi, bu atış hatalı atış sayılmayacak ve her iki durumda da yarışmacıya yeni atış hakkı verilecektir.
• Yarışmalarda her sporcunun 3 atış hakkı olacaktır. En iyi dereceyi yapan 8 sporcu 3 atış hakkı daha alacaktır. Yarışmalarda 8 veya daha az sayıda sporcu bulunuyorsa bu durumda her sporcu 6 atış hakkı kullanacaktır.

Cirit Atmada Hatalı Atışlar ve Diğer Kurallar

• Cirit atış genel kuralları (IAAF) dışında ciriti elinden çıkarıp atış yaparsa hatalı atış sayılır.
• Yarışmacının vücudunun herhangi bir kısmı ile atış alanının sınırlarını gösteren çizgilere veya dışına dokunursa hatalı atış sayılır.
• Atış sırasında, sporcu atışına kurallar dahilinde başladıktan sonra, atıştan vazgeçerek ciriti yere koyup, atış alanını terkettikten hemen sonra atış alanına dönüp atışını tekrar yapabilecektir.
• Eğer ciritin ucunun zeminle ilk teması atış alanını sınırlayan çizgiyle veya bu çizginin dışındaki zeminle ya da herhangi bir nesneyle olursa hatalı atış sayılır.
• Yarışmacı, ciritin ucunun zeminle temas etmesinden önce atış alanını terkederse hatalı atış sayılır.
• Yarışmacı koşu yolunu terkederken, koşu yolunun dışındaki zemine ya da paralel çizgilere ilk teması atış yayının dışından olacaktır.
• Cirit zemine değdiği zaman, atış yayının iç kenarından 4 m geriye doğru koşu yolu boyunca çekilen bir çizgi ya da çizginin (boyalı ya da koşu yolu yanında işaretle gösterilen) arkası ile temas etmesi üzerine, sporcunun pisti doğru terkettiği kabul edilecektir. Eğer yarışmacı cirit yere temas ettiği anda, bu çizginin arkasında ve koşu yolunun içinde olursa sporcunun pisti doğru terkettiği kabul olunacaktır.
• Atma aleti cirit her atıştan sonra koşu yolu yanındaki alana taşınacak, kesinlikle geriye atılmayacaktır.

Atış Mesafesi Ölçümü

Cirit atma yarışında, ciritin ucunun zemine ilk olarak temas ettiği yerden, yayın iç kenarına kadar, yayın bir parçası olduğu dairenin merkezinden geçen hatta göre ölçüm yapılacaktır. Ölçümler elektronik cihazlarla yapılacaktır. Uluslar arası yarışmalarda her atış video kayıt cihazı ile kaydedilecektir.

Geleneksel Cirit Atışı

Cirit atma diğer atma branşlarından farklılıklar gösterir. Atıştaki etken faktör, koşu yolunda, atış yayına kadar olan bölümde yapılacak olan koşu ve koşuyla bağlı hızdır.

Atışa başlamadan önce duruş pozisyonu alınır. Bu duruş, sporcunun vücudunun dik duruşudur. Cirit, tutma yerinin arka kısmından baş parmak, işaret parmağı ve orta parmak tarafından kavranır. Cirit, omuz hizası üstünde ve başın yanında taşınır. Birkaç yürüyüş adımı ve sıçrama ile koşuya başlanır. Bu koşu 8- 12 adımlık hızlanma koşusudur. Aynı zamanda cirit atmaya uygun pozisyona ulaşması sağlanır. Daha sonra 5 adımlık atış pozisyonu serisi başlar. İlk adım en büyük adımdır. 2. adım ise kolun geriye çekilmesi, yani atış koluyla ciritin atışa hazır hale gelmesi için geriye çekilmesi adımıdır. 3. adımda vücudun konumu korunur. Atıcının atış için en uygun pozisyonu alması ise 4. adımda olur. 5. adımda ise ayağın yere basması ile birlikte kalçanın ve omuzların da desteği ile cirit fırlatılır.

Cirit Atma Dünya Rekorları

Erkekler

• Jan ZELENY 98,48 m, Çek Cumhuriyeti

Kadınlar

• Barbora Spotakova 72,28 m, Çek Cumhuriyeti