Kadınlar 100m Engelli Koşu Yarışmaları

Kadınlar 100m engelli koşu branşı, atletizm sporu içindeki bir branştır. Yalnızca kadınlarda 100m engelli yarışlar koşulur. Bu koşu mesafesi erkeklerde 110 m'dir. Kadınlar, Genç Kadınlar ve Yıldız Kızlar katagorilerinde müsabakalar yapılmaktadır. Atletizmin içindeki Olimpik bir yarışma branşıdır. Seyir zevki çok yüksek popüler bir spor dalıdır.

Atletizm Pisti

Standart bir atletizm koşu pistinin uzunluğu 400 m'dir. İki paralel düzlük, çapları eşit uzunlukta iki virajdan oluşur. Bu pistin içi yaklaşık 5 cm yüksekliğinde ve 5 cm genişliğinde beyaz renkli uygun bir bordür malzemesi ile sınırlandırılmıştır. Koşu pistinin üzerinde bulunan düzlüklerdeki bordürler alan sporları için sökülebilir şekilde yapılmışlardır. Tüm atletizm engelli veya normal düz koşuları bu pistte yapılır. Yarışma pisti tüm yarışmalar için 8 eşit kulvardan oluşur.

100 m Engelli Mesafe ve Kulvarlar

Yarış mesafesi çıkış çizgisinden varış çizgisine kadar 100 m'dir. Bu mesafede her yarışmacı için 5cm genişliğinde beyaz çizgilerle işaretlenmiş 1,22m genişliğinde 8 adet eşit kulvardan oluşmaktadır. Her kulvarın, kulvar numarası pistte yazılıdır. Her sporcunun hangi kulvarda koşacağı yarışma öncesi belirlenir. Yine yarışma başlamadan önce atletlere kulvar numaralarını gösteren yapışkan numaralar dağıtılır. Atletler bu numaraları görünen yerlerine yapıştırırlar. Her atlet kendi kulvarında koşarak yarışı tamamlar.

Engeller

Engellerin genişliği 1,18m ile 1,20m arasındadır. Ayaklarının uzunluğu 70cm'dir. Bir engelin toplam ağırlığı 10kg'dır. Engellerin ayakları, yaklaşmakta olan sporcunun tarafında olacak şekilde yerleştirilir. Engeller metal ya da uygun diğer bir malzemeden, engel çıtası ise ağaç ya da başka uygun bir malzemeden imal edilmiş olacaktır.

Engel, üst çıtanın üst kenarının merkezine uygulanan en az 3,6kg ağırlığa eşit kuvvetin onu düşürmesine yetecek şekilde tasarlanmış olacaktır. (IAAF normları uygunluğu aranır) Engellerin yükseklikleri her yarış için ayarlanabilir biçimde olacaktır. Engellerin denge ağırlıkları, her ayarlanan yükseklikte engeli düşürmek için gereken kuvvetin en az 3,6 ve en çok 4kg olacak biçimde ayarlı olması gereklidir.

Engellerin yükseklikleri Büyük ve Genç Kadınlarda 0,838m, Yıldız Kızlarda ise 0,762m olacak şekilde ayarlanacaktır.

Çıkış Takozları

Çıkış takozları piste yerleştirildiğinde çıkış çizgisinin üstüne çıkmayacak, ya da diğer kulvara geçmeyecek şekildedir. Bu takozlar piste sabitlenirler. Çıkış takozları tamamen katı, bükülmez maddeden yapılıdır. Yapı itibariyle asla sporcuya avantaj sağlayacak biçimde olamaz. Burada da IAAF normları aranır. Sporcular kendi çıkış takozlarını kullanabilirler, ancak standartlara uygun olmaları şartı aranır. Uluslararası yarışmalarda çıkış takozlarına hatalı çıkış kontrol cihazı bağlanır.

Çıkış

• Yarışın çıkış yeri 5cm genişliğinde beyaz çizgi ile işaretlidir. Yarışmanın doğru çıkış pozisyonu koşu yönüne doğru soldan sağa doğru numaralıdır.
• Komutlar "yerlerinize" ve "dikkat" şeklinde olacaktır. Uluslar arası yarışmalarda komutlar İngilizce olarak yapılacaktır.
• Yarışma, çıkış hakeminin tabancayı yukarıya doğru ateşlemesiyle başlayacaktır. Tüm sporcular çıkışlarını çıkış takozlarını kullanarak yapmak zorundadırlar.
• Yarışmacılar, "yerlerinize" komutundan sonra hemen çıkış takozuna yerleşeceklerdir. Elleri veya dizlerinden herhangi birisi çıkış çizgisine veya çıkış çizgisinin önüne değmeyecek şekilde olacaktır. Yarışmacıların her iki eli ve en az bir dizi zemine temas edecek ve her iki ayağı çıkış takozunun ayak levhaları ile temas halinde olacaktır. "Dikkat" komutunun verilmesi ile her iki ayağı çıkış takozu ile temas halinde iken çıkış pozisyonu alacaktır.
• Çıkış hakemi tüm sporcuların sabit durumda olduklarına karar verdiği anda tabancayı ateşleyerek yarışı başlatacaktır.

Koşuda Hatalı Çıkış

• Sporcu tam ve son çıkış komutunu aldıktan sonra ve tabancanın ateşlenmesi sonrasına kadar çıkış hareketine başlayamaz. Eğer çıkış hakemi, ya da geri çağırma hakemine göre sporcu veya sporcular çıkış hareketini daha erken yaparsa bu durum hatalı çıkış olarak değerlendirilir.
• IAAF onaylı hatalı çıkış kontrol cihazı yarışmada çalışıyorsa, bu cihaz ve gereçleri çıkış hakemi tarafından güvenilir kabul edilecek ve hatalı çıkış kararı o yönde verilecektir.
• Hatalı çıkış yapan sporcu diskalifiye edilmeksizin bir hatalı çıkışa izin verilir. Daha sonra yapılacak hatalı cıkışlarda ise hatalı çıkış yapan sporcu veya sporcular diskalifiye edilirler.

Engelleri Geçme

Yarışan her sporcu kendi kulvarında bulunan engeli geçmek zorundadır. Bunu yapamazsa diskalifiye olur. Ayrıca:

• Sporcunun engeli geçiş anında, ayağını ya da bacağını engelin dışından, ya da engelin üstünün yatay düzeyinin aşağısından geçiren yarışmacı diskalifiye olacaktır.
• Baş hakemin görüşüne göre sporcu bilinçli ve kasti olarak herhangi bir engeli devirirse diskalifiye olacaktır.
• Baş hakemin görüşü dışında, kasıtlı olmadıkları sürece, koşu sırasında engellerin devrilmesi diskalifiye sebebi olmayacaktır.
• Yarışmalarda dünya rekorunun onaylanabilmesi için tüm engellerin IAAF normlarına ve yapısal özelliklerine uygun olması gerekmektedir.

Varış (Finish)

• Varış çizgisi 5cm genişliğinde beyaz renkli bir çizgidir.
• Yarışmacıların vücutlarının herhangi bir yerinin (baş, boyun, kollar, bacaklar, eller ve ayaklar dışında kalan gövdenin) varış çizgisinin yakın kenarına indiği varsayılan düşey düzleme ulaşma sırasına göre sıralanırlar.

Engelli Koşuda Zaman Ölçme ve Fotofinish

• Üç farklı zaman ölçme birimi resmi olarak tanınır. Elle zaman ölçme, fotofinish cihazı ile tam otomatik zaman ölçme, çipli zaman ölçme.
• Zaman, yarışmacının vücudunun bir bölümünün varış çizgisine ulaşmasına kadar geçen süredir. Çıkış noktasından varış çizgisine ulaşılıncaya kadar zaman tutulur.
• Yarışı tamamlayan her sporcunun yarışma zamanı kaydedilecektir.
• Mümkün olduğu sürece yarışmalarda IAAF onaylı tam otomatik fotofinish cihazları kullanılır. Uluslararası yarışmalarda bu durum mecburidir. Yine bu yarışlar sırasında IAAF onaylı fotofinish kamerası kullanılarak tüm yarışmanın video kaydı yapılacaktır.

Engelli Koşu ve Teknik

100 m engelli koşusunda başarı için gerekli olan en önemli özellik yarıştaki sporcunun süratidir. Daha sonra ise engel geçmedeki ritim ve engeller arasındaki koşu sürati gelmektedir. Erkeklere göre kadınlardaki engel yüksekliği daha azdır. Bu yüzden koşu için daha az teknik beceri yeterlidir.

100 m. engelli koşular genelde 4 bölümde incelenir.

1. Çıkış ve 1. engele kadar hızlanma koşusu
2. İlk engeli geçme
3. Engeller arası koşu ve buna bağlı koşu ritmi
4. Bitiriş (varış)

İlk engele kadar süratlenme, 1. engele kadar olan mesafede maksimum hızlanma, engel geçişlerinin kalitesine, yani her engel geçişi sırasında kaybedilecek zamanı en azda kullanabilme becerisi, engeller arasındaki koşuya en fazla süratle geçiş engeller arası koşunun şekline ve ritmine bağlıdır.

Koşu sırasında engellerin geçilmesi için vücudun ağırlık merkezi yukarıya kaldırılarak sıçrama yapıldığından bu esnada atletin sürati düşer. Burada atletin engel geçme hareketini yaparken kullandığı teknik, kazandığı hızı kaybetmeden mümkün olabilecek en iyi uçuş eğrisi pozisyonunu yakalamaya yönelik olacaktır. Yani atlet normal sprint pozisyonundan sapmadan engeli geçmeyi amaçlayacaktır.

• Atlet, sıçrama hareketini mümkün olabilen en yüksek hızdaki koşu pozisyonunda yapacaktır. Sıçrama ayağı atletin vücudunun ağırlık merkezi izdüşümü noktasına yakın basacaktır.
• Ağırlık merkezi pozisyonu, destek olmak amaçlı bükülü savrulacak olan bacak, omuz ve kolların da kaldırılması suretiyle ileriye doğru hareket ettirilecektir.
• Sıçrama hareketi, vücut ağırlık merkezinin mümkün olduğunca az bir yükselmesi ile ileriye doğru yapılacaktır.
• Sıçrama hareketindeki itiş yerle temasın uzatılmasıyla olur. Böylece itiş yatay yönde yapılmış olur. Bu yatay pozisyon almaya üst gövdenin ileriye doğru eğilmesi hareketi yardımcı olacaktır.
• Diz, alt bacağın engele doğru savrulmasından önce, topuk yatay bir pozisyonda, bükülü bacağın engele doğru savrulmasını sağlayacaktır. Daha sonra bacak engeli gecerek yere basar böylece engel geçilmiş olacaktır.

Engel geçme eşit ve aynı ritimlerle tamamlanarak varış noktasına ulaşılarak koşu tamamlanır. Bu mesafe engelli yarış sadece kadınlarda koşuşlmaktadır.

Ülkemiz sporcularından NEVİN YANIT, 2010 yılı Barcelona Avrupa Atletizm Şampiyonasında 100m Kadınlar Engelli yarışında ülkemizi temsil etmiş ve 12,63'lük derecesiyle Altın madalya alarak Avrupa Şampiyonu olmuştur. Bu atletimiz Helsinki'de 2012 yılında yapılan Avrupa Şampiyonasında da altın madalya kazanmış, ancak daha sonra vücudunda doping içeren madde bulunduğundan madalyası geri alınmıştır. Halen 2016 yılına kadar doping cezalısıdır.

100m Engelli Dünya Rekoru, Kadınlarda 12,21sn derecesi ile Yordanka DONKOVA (BUL) tarafından kırılmıştır.