Paten Sporu Nedir?

Paten, bot biçiminde, deri ya da plastikten yapılan, altına en az 2 tekerlek veya çelik takılan, düz (beton, parke, asfalt) zeminde kaymak için kullanılan spor aletidir. Serbest zaman aktivitesi olarak yapılan bir spordur. Gençler ve çocukların yaz eğlencesi sporlarından biri de paten kaymaktır.

Yaz aylarının bunaltıcı sıcaklarında çocuklar kendileri veya arkadaş grupları ile paten kayarak gezerler. Bazı çocuklar bir hocadan özel ders alarak, bazıları da kurslara giderek paten kaymayı öğrenirler. Hobi olarak kayan birçok kişi vardır. Bu işe gönül vermiş olan kişiler, spor kulüpleri tarafından desteklenerek yarışlara katılmaktadırlar. Paten eğitimi için okullar açılarak bu sporu sevenlere kurslar verilmektedir.

Bu alanda çeşitli organizasyonlar, yarışmalar düzenlense de, genel olarak eğlence ve gösteri amaçlı bir spordur. Paten kaymak cesaret ister. Öğrenilmesi zordur. Paten kaymayı öğrenmek isteyen çocuklar, gençler ve hatta yetişkinler için paten kursları ve okulları açılmıştır.

Sağlık açısından da, paten kaymak faydalı bir spordur. İlk olarak, stresin baş düşmanıdır. İnsana zindelik ve huzur verir. Vücutta yüksek fiziksel kondisyon sağlar. Eklemleri ve kasları kuvvetlendirir. Kalori yakışını hızlandırır.

Genel olarak, tekerlekli paten 3 ana parçadan meydana gelmektedir.

• Bot bölümü
• İç bot, botun içinde ayağın rahat etmesini sağlayan kısım
• Tekerlekler ve tekerleklerin takılı olduğu alt bölüm

Tekerlekli patenin bölümleri

Bot-Ayakkabı

Patenlerde genellikle yüksek boğazlı botlar kullanılır. Böylece daha fazla bilek desteği elde edilir. Bu nedenle bu patenlerle kaymayı öğrenmek daha uygun ve kolaydır. Sürat patencileri genellikle karbon fiberden yapılan ayakkabılar kullanırlar.

Frame-Tutucu

Bilindik hobi amaçlı tekerlekli patenlerde tutucu kısım sert plastikten oluşur. Sürat pateni tutucuları karbon fiber, magnezyum veya alüminyumdan yapılır.

Rulmanlar

Rulmanlar tekerleklerin rahatça dönmelerini sağlar.

Tekerlekler

Genellikle, paten tekerleği ne kadar büyükse, patenler o kadar hızlıdır. Buna karşın, büyük tekerleklerin dönmeye başlaması daha fazla enerji gerektirir.

Küçük tekerlekler çabuk hızlanmaya, daha fazla manevra kabiliyetine ve ağırlık merkezinin yere yakın olmasına olanak sağlar.

Frenler

Fren, patencinin ayağını hareket ettirerek durmasını veya yavaşlamasını sağlar. Sert kauçuktan yapılır. Fren, tekerlekleri tutan yere monte edilir.

Paten çeşitleri nelerdir?

Fitness

Spor amacıyla kullanılır. Temel paten sürüşü için uygundur.

Urban

Fitness patenlerine ek olarak, yolda ve bozuk zeminlerde gitmeye olanak sağlar. Zıplama nedeniyle oluşan darbelere, fitness patenlerine göre daha dayanıklıdır.

Slalom

Yere dizilen konilerin arasından slalom yaparak geçmek için kullanılır. Manevra kabiliyeti daha yüksektir ve topuk freni yoktur.

Agresif

Rampalarda ve trabzanlardan kaymak içindir. Daha yüksek yerlerden atlama ve zıplamalar için uygundur. Tekerlekleri küçüktür.

Hız

Hızlı gitmek için idealdir. Tekerlekleri normalden büyüktür.

Paten Kullanmanın Faydaları

• Stresi azaltır
• Kalori yakar
• Dayanıklılığı ve gücü arttırır
• Denge ve koordinasyonu arttırır
• Esnekliği arttırır
• Kemikleri güçlendir
• İnsana zindelik ve huzur verir
• Vücutta yüksek fiziksel kondisyon sağlar.

Dünyada Paten Tarihi

Günümüzde, dünyada çok popüler olan paten sporu, ülkemizde de her geçen gün artan bir talep görmektedir. Hollandalılar'ın da 18. Yüzyılda bir alışkanlık olarak paten kullandıkları bilinmektedir. 1829'da Fransızlar'ın ilk tekerlekli pateni kullanmasının ardından, 10 yıl sonra İngilizler de ilk tekerlekli patenlerini yapmışlardır.

Dört tekerlekli patenlerin ilk örneği, 1863 yılında New York'ta James L. Plimpton tarafından kauçuk yastıklı olarak geliştirildi. Bu patenlerle çok iyi denge sağlamak mümkün olduğu gibi, birçok ilginç figürler yapmak da olasıydı. Bunun üzerine Birleşik Amerika'yı bir paten çılgınlığı sardı ve bu çılgınlık 1870'li yılların başlarında Avrupa'ya geçti.

Patene en büyük ilgi ise, 1909-12 yılları arasında olmuştur. Paten sporu 1970'lerden beri hemen her yerde yapılır hale gelmiştir. İlk tekerlekli paten pisti ise ABD Rhode Island eyaletinde, Newport şehri Atlantik Otel'de 1860'da açılmıştır. 1870'lerde, paten sporu İngiltere'de yaygınlaşmış ve 1890 yılında ise Londra, Olympia'da dünyanın en büyük paten pisti kullanıma açılmıştır.

Tekerlekli Paten Federasyonları ve Yarışmaları

Dünya Tekerlekli Paten Federasyonu, İsviçre'de 1924 yılında kurulmuştur.
Türkiye'de tekerlekli paten sporları, Türkiye Paten Federasyonuna (2006) bağlı olarak faaliyetlerini devam ettirmektedir.

Ülkemizde spor amaçlı ilk paten kullanımı Fenerbahçe kulübünde görülmüştür.

Üniversite Oyunları bünyesindeki yarışmaların yanında Dünya Kupası Şampiyonaları da yapılmaktadır. Dünya Kupası başlamadan önce eleme müsabakaları yapılır. Her ülkenin milli takımları farklı ülkeler ile karşılaşır.

Dünya Tekerlekli Paten Sporu Federasyonuna (FIRS) bağlı milli takımlar, elemeleri geçip Dünya Kupasına katılmak için yarışırlar.

Hemen her ülkede tekerlekli paten eğitimi veren okullar milli takım seviyesinde sporcular yetiştirmeyi hedefler.

Tekerlekli paten sporu 2020 Olimpiyatlarında yer almak için yoğun çalışma içersinde olup dünya çapında hızla gelişmektedir.

Paten Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Başlangıç için düz ve açık bir alan seçin.
• Patenlerinize alışmak için küçük adımlarla başlayın.
• Hızınızı derece derece yükseltip, bir kaç kere uygulayarak pratiğinizi artırın.
• Yokuş ve rampalardan inerken hızınızı iyi ayarlayıp kendinize yeterince boşluk bırakın. Süratiniz fazla ise, yavaşlamanın en kolay yolu, slalom yaparak yada "S" çizerek kaymaktır.
• Yaralanma riskini en aza indirecek olan bütün koruyucu malzemelerinizi giyin. Paten yaparken mutlaka bileklik, dizlik, dirseklik ve kask koruma grupları kullanın.
• Yürüyüş, ya da koşuda olduğu gibi, yolun sağ tarafından gitmeye özen gösterin.
• Paten yaparken paten için uygun alanlar seçmeye dikkat edin.
• Paten yaparken mutlaka trafik kurallarına uyun.