Körling (Curling) Nedir?

Körling Tarihçesi

Bu oyunun tarihi çok eskidir. İskoçya'da icat edildiği söylenmektedir. Bahsedilen tarihlerde İskoç köylüleri tarafından buz üzerinde taşlarla oynanan bir oyun olduğu iddiası vardır. Bu iddiaya ait kayıtlara da rastlanmıştır. Örneğin 1565 tarihli bir resimde Flaman köylülerin Körling oynadıkları görülmektedir. Yine İskoçya'da, 1541 yılında bir körling yarışması yapıldığına dair kayıtlar vardır. İlk olarak 1924 Kış Olimpiyatlarında olimpik spor olarak yerini almış olan bu spor, 1998 Kış Olimpiyatlarını takiben genel olimpiyatlara da alınarak resmi olimpik spor hüviyetini kazanmıştır.

Körling Sahası; Rink

Bir Körling Rinkinin boyu 42m, eni ise 4.3m olarak belirlenmiştir. İki ucunda iç içe iki halkadan oluşan ve bu pistin iki ucunda bulunan hedeflere EV denir. Bu evlerin, yani dairelerin çapı 3.66m'dir. Bu evlerin önünde 6.4m uzaklıktaki oyun hattına HOG denilir.

Rinkin ve evlerin ortasında TEE hattı uzanmaktadır (tee line). Hedef, evlerin tam orta noktasından geçen ve Rinki enine kesen, merkezi çizgiler (center lines) ile Tee hattı, hedef evlerini 4 eşit parçaya bölmektedir. Bu çizgilerin hedef evindeki kesiştikleri tam orta noktası Button'u (düğme) oluşturmaktadır.

İç içe daire şeklindeki evden geçen bu çizgiler hedefe fırlatılan taşların merkeze olan yakınlığını tayin ederler. En dışarıdaki çemberin dışında kalan taşlar oyun dışıdır. Puana yönelik skor üretmezler. Butondan 3.66m ileride merkezi çizgiye paralel çizginin ortasında HACK (çentik) bulunur. Hack'ler, taşları fırlatma sırasında ayakları sabitleyerek itiş desteği sağlamaya yararlar. Rinklerin her iki ucunda 7.6cm uzunluğunda kauçuktan yapılmış Hack'ler bulunur. Hareketli Hack'ler de kullanılmaktadır.

Uluslarası Olimpiyat Komitesinin kabul ettiği ölçülerdeki bir Körlink Rinki planı aşağıdaki gibidir.

Körling Pistinin Hazırlanması

Bir Körling pistinin hazırlanması epey teknik bir işlemdir. Tam anlamıyla bilimsel çalışmayı gerektirmektedir. Sadece bu işi yapan özel çalışanları vardır. Körlink Rinki haline getirilecek alan ilk olarak buz haline getirilir. Daha sonra bu buz haline getirilmiş pistin üzerine su damlacıklarının püskürtülmesi sonucu Pebble (çakıl) denilen yüzey oluşturulur. Sonraki aşama ise, pisti müsabakalar süresince -6 derecede tutmaya yöneliktir. Körling taşı, oluşturulan bu pist üzerinde (çakıl) kayarak ilerleyişi sırasında oluşan sürtünme sonucunda içe veya dışa doğru kıvrılarak hedefe doğru ilerler. Bu pist üzerindeki aşınma ve kıvrılmalar oyun boyunca değişerek devam eder.

Körling Malzemeleri

Körling Ayakkabıları

Körlink oyuncuları bu oyun için özel hazırlanarak yapılmış ayakkabıları giyerler. Ayakkabının tekinin tabanında Slider (kaydırıcı) denilen teflon veya benzeri maddelerden yapılı pürüzsüz bir hat vardır. Bu sayede atışını yapan sporcu kayarak ilerleyebilir. Sol elini kullanan sporcuların sağ ayakkabı tekinde, sağ elini kullanan sporcuların sol ayakkabı tekinde slider bulunur. Diğer ayakkabıda ise çekişi artırmaya yarayan kauçuk bir hat bulunmaktadır.

Körling Frıçası (süpürge)

Körling fırçası, taşın önündeki buz yüzeyini daha kaygan hale getirmek için kullanılır. Hızlı yapılan süpürme sonucu, taşın önündeki buz yüzeyi erir, bu sayede taşın sürtünerek ilerlemesi azaldığından, taş çıkış hızını koruyarak ilerlemesini sürdürür. Aynı zamanda taşın hedefe varış istikametini de kaybetmemesini yani amaçlanan doğrultuda hedefe doğru gitmesini de sağlamış olur. Yine bu süpürme işlemi, buz yüzey üzerinde taşın fırlatılışı ve dönüşü sırasında aşınma ve kırılmalardan dolayı oluşan buz artıklarının da temizlenmesini sağlamaktadır.

Skip denen bir nişancı vardır. Bu nişancı Rinkin diğer ucunda durarak atıcıya taşın atış istikametini göstermek için de fırçayı kullanır. Bazı atıcılar da taşı fırlatırken, sallanmadan doğru bir şekilde durabilmek için fırçayı kullanırlar. Bu fırçalar körling sporu için özel yapılırlar.

Körling Taşı

Körling taşının ağırlığı 19.96 kg'dır. Üzerinde ise fırlatıldığında dönmesini sağlayan, taşıma ve fırlatma sapı bulunur. Taşların renkleri takımların sahip oldukları taşların birbirlerinden ayrılmasına yaramaktadır. Genellikle, bir takım sarı, diğer takım ise kırmızı saplı taşlar kullanır. Taşların sap bölümlerinde HOG çizgisi ihlaleri tespitine yarayan bir elektronik algılayıcı bulunur.

Taşların altları düz değil dışbükeydir. Bu nedenle, taşın buzla temas halindeki alt yüzeyi, sadece bu konkav tabanın en alt 6-12 mm yüksekliğindeki bölümüdür. Bu dar çalışma yüzeyi nedeniyle buzun üzerinde bulunan çakıl tabakasının taşın hareketine katkısı olmaktadır.

Düzgün bir şekilde hazırlanmış olan buzda, taşın güzergahı, döndüğü yöne doğru kıvrılarak (kavis alma) hedefine ilerlemesi şeklinde olacaktır. Bu kıvrılmaların iyilik derecesi buzun hazırlanmasındaki kalitenin iyiliği ve oyun sırasında buzda meydana gelen deformasyonun durumu ile bağlantılıdır. Taş ne kadar iyi kavis alarak ilerliyorsa buz o kadar kaygan niteliktedir.

Taşlar özenle seçilmiş çok kaliteli granitten yapılmaktadırlar. Taşların su emme kapasitelerinin çok az olması gereklidir. Bu özellikleri donma ve aşınmaları en aza indirmektedir. İyi bir Körling taşının fiyatı 1.500.-USD civarındadır. Bu yüzden, Körling pahalı bir spor dalı olarak sayılır. Bütçesi kısıtlı veya yeterli olmayan kulüpler beton taşlar da kullanmaktadırlar.

Körling için Özel Ekipmanlar

Körling taşı için çok özel bir sap geliştirilmiştir. Bu sapın adı "Eye on the hog"'dur. Sapın özelliği, üzerinde bir elektronik entegre devre olmasından kaynaklanmaktadır. Entegre devre, taşın hog çizgisini geçmesinden önce sporcunun elinden çıkmasının önlenmesine yardımcı olmak amacı taşımaktadır. Bu imkan faullü atışları azaltmaktadır. Saplar metal boya ile kaplanmış olduğundan, elektronik olan bu devre iletken olan metal boya sayesinde, fırlatan sporcunun elinin hala sapla temas halinde olup olmadığını belirler. Ayrıca bir Hog hattındaki başka bir devre hattının geçişini kontrol eder. Sapın hemen altında bulunan lamba vasıtasıyla, Hog çizgisini geçtikten sonra temas olup olmadığı saptanır. Bu teknoloji çok pahalı olduğundan sadece olimpiyat yarışmalarında veya benzer üst düzey yarışmalarda kullanılmaktadır. Bu düzeneğin tanesi yaklaşık 650.-USD kadardır.

Körling taşları, oyuncuların kayarak atabilmelerine uygun şekilde tasarlanmalarına rağmen, fırlatma olayı "dağıtım sopaları" denilen özel sopalarla da yapılabilmektedir. Bu sopalar taşların saplarına monte edilebilmektedirler. Oyuncuların bu sopalarla atış yapmaları da kurallara uygundur. Bu sayede engelliler de bu sporu yapabilmektedirler.

Körling Oyun Kuralları

Körling müsabakaları iki takım arasında oynanır. Bu takımlar 4'er kişiden oluşmaktadır. Müsabakalar, kadınlar ve erkekler olmak üzere 2 ayrı katagoride yapılmaktadır. Bir takımın 8 taşı vardır. Her takım oyuncusu 2'şer atış yapar. 2 takım toplamda 16 atış yapmış olur. Eğlence maksatlı Körling oyunu 6 veya 8 sonla oynanır. Sonlar bittiğinde en fazla puanı olan takım oyunu kazanır.

Resmi müsabakalarda 10 son vardır. Bu sonlar bitmeden mağlup durumda olsanız dahi, oyunu terketmek yasaktır. Ancak bazı müsabakalarda mağlup durumdaki takım 8 son oynadıktan sonra oyunu bırakabilir.
Körling oyunundaki amaç, hedef, yani EV'in merkezine en yakın olan taşı atabilmektir. Ev'in merkezine en yakın taşı gönderebilen puan alır.

Müsabaka süresi toplam 76 dakikadır. Her 10 oyun süresinde 2 kere olmak üzere 2'şer dakikalık mola süresi vardır. Takımlar, kendilerine verilen bu süre içerisinde atışlarını tamamlamak zorundadırlar. Her takımın ev'lerin hemen dışında duran Skip denen hedef gösteren sporcusu vardır. Bu oyuncunun görevi atış yapacak olan sporcuya taşı nereye atacağını yönlendirmektir. Bu 4 kişilik ekipten geriye kalan iki kişi ise süpürgecilerdir. Taşın önünü süpürerek taşı gitmesi amaçlanan yere yönlendirirler. Sporcular arasındaki görev değişimi atış kullanan sporcular değiştikçe devam eder.

Körling Atışı

Zorunlu olmamasına rağmen, Körling oyuncuları Hack'ten taşı genellikle kayarak fırlatmaktadırlar. Sağ elini kullanan oyuncu sol Hack'i, sol elini kullanan oyuncu ise sağ Hack'i kullanarak oyuna başlar. Atışın başarılı olması, Hack'teki sporcunun çok iyi bir dengeli duruş yakalaması ile başlar. Sporcu, dengesini süpürgenin sap kısmını kullanmak suretiyle sağlayabilir.

Atışın ikinci safhası ise, taşı fırlatmadan önce fırlatma çizgisine kadar çok hesaplı bir şekilde kaymaktır. Bu mesafe çok önemlidir. Taktik, beceri ve zekanın birleşmesi sonucu oluşan bir durumdur. Aynı zamanda sporcu hedef Ev'inin dışında bulunan Skip, yani hedef gösteren sporcuyla da iletişim halinde olmalıdır. Körling, kendi düşüncesiyle birlikte, takım arkadaşlarıyla bütünleşerek ekip olmayı gerektiren, yüksek beceri ve zeka gerektiren bir oyundur.

Atışa başlamadan önce sporcular atış yapılacak taşın temizliğini kontrol ederler. Atış yapacak olan sporcunun bulunduğu alanın da çok temiz olması gerekmektedir. Bu yüzden taş ve alan temizliğine çok dikkat edilir. Özenle temizlik yapılır. Atış güzergahında veya Körling taşında olabilecek istenmeyen bir madde o atışın kaçırılmasına yol açar. Bu istenmeyen maddelerden dolayı kaçırılan atışın adına Pik (pick) denir. Körling sporcuları böyle bir durumda kalmamak için devamlı birlikte istişare içinde hareket ederler. Atış sırasında taş kırılırsa, kırılan parçalardan en büyük olanın ulaştığı nokta hedefe ulaşma noktası sayılır.

Körling son zamanların sevilerek seyredilen ve hızla yaygınlaşan bir spor dalıdır. Dünyada yaklaşık 60'a yakın ülkede sevilerek yapılmaktadır. Bu ülkelerin başlıcaları; Kanada, ABD, Norveç, İsveç, İngiltere, İskoçya, İsviçre ve son zamanlarda çok yaygınlaşarak yapılmaya başlanan ülkeler ise Çin ve Rusya dır.

Türkiye'de Körling

Körling, ülkemizde Buz Pateni Federasyonu bünyesinde yeni faaliyete başlamıştır. Bağımsız Federasyon kurma çalışmaları yapılmaktadır. Erzurumda yapılan Dünya Üniversiteler Kış oyunları Olimpiyatlarında ülkemiz milli takım seviyesinde bu yarışmıştır. Körling sporu için yine Erzurum'da Körling Arena adıyla bir tesisimiz mevcuttur. Bu olimpiyatlarda Körling Milli Takımımızı, Kanadalı teknik direktör Daniel Rafael çalıştırarak yarıştırmıştır. Halen Erzurum'da Körling çalışmaları devam etmektedir.

Körling sporu çok zeka gerektiren bir spor dalı olduğundan, bu spora buz sporlarının satrancı denmektedir. Bu spor hakkında bilgisi olmayan bir kişinin, seyir yoluyla Körling'i öğrenmesi çok zor görünmektedir.