Elit Sporcular için Performans Artıran Teknikler

Uzun, orta veya kısa süreli planlamalar, hedef saptama, gözünde canlandırma, kendini motive etme, soğukkanlı olma, dikkatlice antrenmana, yani öğrenmeye yönelme, bu konuda olumlu bir düşünce oluşturabilme gibi kişiye özel fonksiyonların kullanımı zeka gerektiren bir faktör olarak sporcuların karşısına çıkar. İşte bu fonksiyonları olumlu yönde kullanmayı başarabilen sporcular elit sporculardır. Zeka kullanımı onlara, takıntısız bir zihinle işlerine tam dikkatle yoğunlaşmaları becerisini de kazandırmış ve elit sporcular katagorisine oturtmuştur.

Yapmak istediğiniz, yapacağınız veya halen yapmakta olduğunuz spor dalında başarı hedefi, doğal yetenekleriniz ve fiziki yapınızın yanında özellikle ve kesinlikle NET olarak kararlı ve odaklanmış olmanıza bağlıdır.

• Sporda ana ilke, bir antrenör veya ekibe bağlı olarak ciddiyetle antrenman yaparak, ileride yapacağınız müsabakalar için en mükemmel performansa ulaşmak gayreti olmalıdır.
• Daha sonra ise antrenman yoluyla, var olan yeteneklerinizdeki gelişmenin ve performansın devamlılığını sağlamak sizin için çok önemli olacaktır. Bunu mutlaka sağlayacaksınız.
• Sahip olduğunuz bu performansın devamlılığı ise, antrenman veya müsabaka zamanında veya anında zihninizin başka bir işle meşgul olmasını engellemenize ve yaptığınız işe tam anlamıyla yoğunlaşmanıza bağlı olacaktır.
• Ciddiyetle devam edilen antrenmanlar sayesinde, 5 duyu organınızla topladığınız veriler hafızanıza kolayca depolanabilecektir.
• Fiziki yapınızın, yani vücudunuzun beyninizle birlikte tam konsantre olarak yüksek performansa sahip olabilmesinin ana şartı dikkattir. Sporda beynin en yüksek performansı yakalayabilmesinin anahtarı dikkattir.

Antrenman öncesi, sonrası ve müsabaka öncesi yapılan sürekli telkinler ve mental egzersizler sporcunun sahip olduğu beynin fonksiyonlarının daha üst seviyelere çıkarılmasına sebep olmaktadır. Telkine dayalı egzersizlerin yanına biraz sonra yazacağım nefes alış veriş tekniklerini de oturttuğumuzda, beyine hızlı kan sevkini de başlatacak, bu sayede beyin hücrelerine oksijen taşınımını üst seviyelere çıkarmış olacağız. Beyin hücrelerinde aktivasyonun artması emir-komuta düzeyinde iyileşme sağlayacaktır. Sporcularımıza ısrarla anlatmaya çalıştığım sporda ZEKA kullanımı ve yönetimi kavramının ilk basamağı burasıdır. Bu bilgiler tamamen hocalarımın anlattıkları ve bizlerin de elimizden geldiği kadarıyla saygıyla uyguladığımız ve gerçekten de faydasını gördüğümüz bilgilerdir.

Yaptığınız bu egzersizler antrenmanlarınızla birleştiğinde sizlere aşağıdaki kazanımları sağlayacaktır.

• Çok daha kolay üst düzey bir zihinsel müsabaka motivasyonu ve performansına ulaşacaksınız.
• Bu motivasyon metodu müsabaka performansınızın devamlılığını sağlayacaktır.
• Sportif, atletik yetenekleriniz antrenman yoluyla edindiğiniz beceri ve performansınızın zirveye çıkmasını sağlayacaktır.
• Zihinsel takıntılarınızdan spor telkinleri ve egzersizleri sayesinde kurtulduğunuzdan, edindiğiniz sakinlik ve soğukkanlılık, uyum ve disiplin probleminizin sona ermesini de sağlayacaktır.
• Öğrenme hızınız ve başarınız kesinlikle artacaktır.
• Refleksleriniz ve sportif tepkileriniz oturmuş, atletik kapasiteniz artmış, fiziksel güçünüz artmış ve zindelik kazanmış olacaksınız.
• Boks gibi dayanıklılık sporu yapıyorsanız travmatik darbeye karşı güçlenme ve ters etki gösterme kaabiliyetiniz de artış olacaktır. (Down olma korkusu)

Müsabaka sırasında veya antrenman sırasında nefes alıp verme teknikleri

Sporcunun, müsabaka zamanı içerisinde performansını üst seviyede tutabilmesi için nefes alıp vermeyi çok iyi bilmesi gerekmektedir. Bunun yolu ise şöyledir;

• Sporcu daima burundan nefes alır ve ağzından kulandığı atık nefesi dışarı verir.
• Sporcu zorlandığı yerde nefes verir. Zorlandığı yerde nefesini tutmaz. Ani nefes vererek ciğerlerini boşaltır. Örneğin: Boksör rakibine yumruk atarken veya kombine vuruşlar yaparken -ki bu çok zor bir olaydır- nefesini tutmaz, vuracağı yumrukla birlikte nefeste verir.
• Sporcu toparlanma anında hemen nefes alır.

Bu davranış biçiminin kazanımı ise, nefesinizi tutmadığınızdan kesinlikle yorgunluğa dayalı performans düşüklüğü yaşamayacak olmanızdır. Bu şekilde kaslarınıza daha fazla kan akışı sağlanacak ve bu da kaslarınıza daha fazla oksijenin taşınması demek olacağından performansınız devamlı olacaktır. Nabız yüksekliğiniz ve buna bağlı vücut sıcaklığınızdaki artış sizi yorgun düşürecek seviyede olmayacaktır.
Bu uygulama alışkanlık haline geldiğinde ferdi sporlarda veya takım sporlarında verilen molalarda otomatik olarak nabzınız çok kısa bir süre içinde normale inecektir. Örneğin; boks antrenmanları sırasında raund aralarında nabız düşüm süresi ölçümü yapılmasındaki amaç budur. Kısa süreli dinlenme molalarında dahi rahatlayacaksınız.

Sporcunun anlık performans kaybına neden olan etkenler ve bu konuda alınacak önlemler

Bir atlet müsabaka sırasında yanında koşan rakip atletten etkilenebilir. Bir boksör yapacağı müsabakadan bir gün önce rakibinin maçını seyrettiğinde bu durumdan etkilenebilir. Bu durum o boksöre olumlu veya olumsuz etki yapacaktır.

Bu etkilenme kesinlikle psikolojik kaygıdan oluşan geçilme veya yenilme baskısıdır. Ve bu detay sporcunun göstereceği performansı kesinlikle ters etkileyecektir. İşte bu etkilenmeyi ortadan kaldırmanın yolu antrenman sırasında sporcuyu daima birkaç kişiyle koşturmakla aşılır. Arada sırada değişik karakterlerle koşmasında büyük fayda vardır. Ayrıca bunun dikkat dağıtıcı bir olay olduğu ve sporcunun bu baskıdan kesinlikle etkilenmemesi telkini müsabaka öncesi sporcuya mutlaka verilmelidir. Bu dikkat telkini sporcuya verildiğinde, sporcu artık yanındaki atletten asla etkilenmeden müsabakayı tamamlayacaktır.

Boksör için de aynı şeyler geçerlidir. Boksta bu olaya boks korkaklığı baskısı oluşması denir. Boksörlere maça cıkmadan önce hocası tarafından birkaç küçük şamar seklindeki uyarı vuruşu yapılması bundandır.
Sporcularda müsabaka öncesi verilen yoğun dikkat telkini bazen ters motivasyon sebebi olabilmektedir.

Örneğin, sporcu müsabaka günü çok aşırı heyecanlı ve agresif tepkiler gösteriyor olabilir. Bu olay o sporcunun aldığı yoğun dikkat telkininin verdiği baskı sonucu olabilmektedir. Bu noktada sporcuya hemen yardım edilir, birkaç dakika yoğun nefes alış ve veriş egzersizleri yapılır. Sporcu bu egzersiz sonucunda rahatlama pozisyonu alır ve baskıyı üzerinden atar. Sporcu rahatladığından müsabaka sırasında yanlış karar vererek olumsuzlukların yaşanması veya anlık konsantrasyon kayıpları sonucu müsabakayı ters etkileyecek sonuçların önüne geçilmiş olunur.

Nabız düşürüp rahatlamayı nefes alıp verme egzersizleriyle başarabilen sporcu rahat, sakin ve soğukkanlı olacağından doğru ve yerinde kararlar vererek, ve de konsantrasyon bozukluğu nedeniyle pozisyon kaybı yaşamayarak galibiyette etken olabilecektir.

Sporcuların her zaman müsabakaya hazır olmaları bir zorunluluktur. Bu yüzden antrenman israfı sporcu için telafisi zor olan bir durumdur. Müsabakaya hazırlanırken o müsabakaya yoğunlaşması ve dikkat etmesi ile rahat olabilmesi arasında çok hassas bir denge sağlamalıdır. İyi bir müsabaka performansı yakalamak ancak bu sayede olabilmektedir.

Rahat olma ve müsabakaya odaklanma aynı anda olması gereken bir kombinasyondur. Örneğin, futbol oyununda bir santraforun müsait pozisyonda gol yapacakken topu ıskalaması, o futbolcunun anlık konsantrasyon bozukluğundan kaynaklanmaktadır. Buradaki etken faktör o futbolcunun yanında veya önündeki rakip oyuncu olabilmektedir. İşte bu durum o santraforun daha önce yapmadığı rahatlama egzersizleri eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Topu ıskalaması veya auta atması her zaman gerekli olan yüksek performansı yakalayamamasından kaynaklanmaktadır.

Çalışmayla kazanılan yüksek performansın devamlılığı ancak ve ancak rahat ve net zihinle olabilmektedir. Bu ise antrenörlerin sporcuya verecekleri takıntısız rahat ve net zihin egzersiz telkinleriyle olmaktadır.
Sporcunun müsabakaya tam konsantrasyon rahat ve net zihinle çıkabilmesi mutlaka öğretilmelidir. Sporcunun konsantrasyon veya performans kaybına neden olan sebepler çoktur. Örneğin, seyirci veya ebeveyn baskısı, hoca veya arkadaş baskısı, çevre faktörü gibi etkenler olarak çoğaltılabilir. Bu problemlerin hepsinin kısa, etkili ve kesinlikle kalıcı çözümleri vardır.

Bunun en etkili yolu rahat ve net zihin oluşturma, iyi zeka kullanımı ve yönetimi egzersizleri yapma eğitiminden, yani sporcunun 5 duyu organının algıladığı verileri iyi analizinden geçer. İşte bu uygulama çalışmalarının şartları aşağıdakilerdir.

• Dikkat
• Konsantrasyon
• Motivasyon
• Planlama yapma ve iyi uygulama
• Her an müsabaka yapacakmış gibi organize olma
• Sakin anlık karar verme
• Dış etkenlerden asla etkilenmeme
• Üst düzey performans ve devamlılık
• Yaptığı işe tam odaklanma
• Müsabaka öncesi motivasyon
• 5 Duyu organı koordinasyonunu iyi sağlama, ayrıntı kaçırmama
• Seyirci baskısı etkisinden kurtulma, müsabaka içinde kalma
• Bireysel veya takım sporu farketmez, rakiplerine karşı doğru taktik ve strateji uygulaması, verilen görevi harfiyen yapmak, soğukkanlılıkla müsabakaya devam etmek
• Takım arkadaşlarıyla tam koordinasyon içinde olmak
• Stres ve heyacan, kontrollü olmak kaydıyla her zaman olmalı, ancak bu özellikler o maçın sonucunu olumlu etkileyecek yönde olmalıdır.

Yukarıda yazdıklarım üst düzeyde spor yapan sporcular veya yapacak olan sporculara tavsiye ve yardımcı olma amacı taşımaktadır. Tahammülsüzlük, kontrolsüz heyecanlar, ani patlama, sabırsızlık, aşırı öfke ve agresiflik bir sporcu için başarısızlığı ve performans kaybını getiren ana nedenlerdir.

Bu durumlar antrenmanla büyük emekler harcanarak kazanılan becerilerin heba olup gitmesine neden olmaktadır. Öyle ki sporcularda verdiği emeği kaybetmeme duygusu ve baskısı, yaptığı hataları saklamaya ve bu konuda yalan söylemeye bile götürmektedir. Yukarıda yazdığım performansa yönelik teknik çalışmalar elit sporcuların spor yaklaşım anlayışları için örnek çalışmalardır.

Pozitif düşünme, verilen görevi yapma, hedef belirleme, dikkat ve stres kontrolü, net zihin ve zeka kullanma teknik beceri ve egzersizleri elit sporcuların vazgeçilmez spor anlayış ve yaklaşımlarıdır. Başarı daima dikkatle eş değerlidir. Bu da sizin zeki olmanıza bağlıdır. Sporcu arkadaşlarımızın hedef ve amaç doğrultusunda çalışmalarına devam ederlerken asla ve asla ZEKA kavramını atlamamaları gerekmektedir. Spor kavramı zeka ile birleştirildiğinde anlam kazanmaktadır. Spor kelimesinin anlamı içinde zeka mutlaka olmalıdır. Spor yapan veya yaptıranların spora başlayan bireylere bu işin asıl olan ilk basamağının zeka olduğu gerçeğini sporcusuna mutlaka vermeli işin başında o bireyi elit gruba oturtmalıdır.