Futbolda Çocukların Gelişim Evreleri

Ancak en büyük sorun erken evrelerde çocuklardan doğal kapasitelerinin üzerinde beceri beklenmesi ve buna bağlı olarak gösterilen yanlış tepkiler ile çocukların futbolda ilerleyememesidir.

Çocukların farklı hızlarda gelişim gösterebileceği gerçeğini göz ardı etmeden, Dr. Nurper Özbar tarafından Türkiye Futbol Federasyonu için hazırlanan "Çocuğunuz için Futbol" kitabında ortalamalara göre yapılan sınıflandırmalara göz atalım.

1. Evre (ilk iki yaş)

Bu yaşlarda çocuğunuzun merak duygusunu uyandırarak ve kendine güvenini arttırarak işe başlayın. Yaptığı hareketleri övüp cesaretlendirin. Çevresiyle ilişki kurabileceği bir ortama yerleştirin.

2. Evre (2-5 yaş)

Çocuğunuz 2 yaş civarında hareketlenip koşuşturmaya başlayınca, sporun harika dünyasını tanımaya hazır demektir. Temel becerileri erken yaşta öğrenmek ileriki başarılı performansın anahtarıdır. Atma, tekme
vurma ve sıçrama öğrenilen ilk beceriler arasındadır.

Çocukların sınırsız enerjisi ve öğrenme isteği onları harika öğrenciler yapar. Başkalarında var olmayan hevesleri, yeni öğrendikleri becerileri doğru yapıncaya ve yeni bir hareket denemeleri isteninceye kadar becerileri tekrarlamalarını sağlar.

Çocuğunuzla onun seviyesindeki temel becerileri ona öğretmek için oyun oynayın. Temel top becerilerini çalışırken, atma, vurma gibi, amacınızın çocuğunuzun temel noktaları anlamasına, uygulamadan zevk almasına ve güven kazanmasına yardımcı olmak olduğunu unutmayın. Bu becerilerin yanı sıra çocuğunuz vereceğiniz talimatlara uyabilmeli, oyunun temel kurallarını anlayabilmeli ve diğer çocuklarla bilinçli bir şekilde oynayabilmelidir.

3. Evre (5-8 yaş)

5-8 yaşlarındaki çocuklar futbol oynarlar ve bu onlara çok doğal gelir. Kazanmayı fazla önemsemezler. Onlar için önemli olan oynamaktır. Becerilerini geliştirmeyi istemekle beraber bunu artık sizi memnun
etmek için yapmazlar önemli olan kendilerinin zevk almasıdır. Bu yaşta futbolu arkadaş ortamına girmek ve becerilerini geliştirmek için oynarlar. Enerjilerini olumlu yönde harcamış olurlar.

Burada sizin yapacağınız, mümkün olduğu kadar faal olabilmesi için uygun yer ve zamanı sağlamaktır. Onun yaş grubu için hazırlanmış futbol etkinliklerine yönlendirme yapmanızın tam zamanıdır.

4. Evre (8-10 yaş) Bir Takımda Oynama Zamanı

8-10 yaşındaki bir çocuk takım sporu oynamaya hazırdır. Mücadele ruhu gelişir. Yeterli becerileri kazanmakla kalmamış bunları geliştirmeye açık hale gelmiştir. Bu yaşta kurallara göre oynamayı öğrenmişlerdir. Takım oyuncusu olmayı ve eğlenmeyi iyi bilirler. Bu aşamada sizin esas rolünüz çocuğunuzu arkadaşlarıyla birlikte futbol oynamaya teşvik etmek olmalıdır.

5. Evre (10-14 yaş)

Ergenlik birçok aile için sorunlu bir dönemdir. Ancak futbolda eğer ergenlik dönemi doğru olarak ele alınırsa, başarı, eğlence ve uzun süreli avantajlar için zamanında yapılacak sıkı bir çalışma ile birlikte bu dönem bir kazanım dönemi haline getirilebilir.

Çocuklar ergenlik dönemine 10-14 yaşlarında girerler. Bu dönem genellikle 16 yaşında sona ermektedir. Ancak 18 yaşına kadar da devam edebilir. Çocuğunuzun bu dönemde futbol oynuyor olması ve bir takıma dâhil olması onu kötü alışkanlıklardan uzak tutacaktır.

Ergenliğin sabit bir rota izlemesi çocuklar arasında farklılıkların olmasına yol açabilecektir. Sizler bunun farkında olarak çocuklarınızın yönlendirmesini bu duruma göre yapmalı ve onu aynı yaştaki başka çocuklarla kıyaslamamalısınız. Sizin burada yapacağınız çocuğunuzun motor becerilerini ve sosyal olgusunu geliştirebilmek için akranlarıyla oyuna katılmasına olanak sağlamak olmalıdır.

Dr. Özbar'ın sınıflamasında görüldüğü gibi çocuğunuz uzun bir futbol yolculuğunda farklı dönemlerden geçecek. Ancak hangi evrede olursa olsun yapmanız gereken en önemli şey, çocuğunuzun futbolu;

• sizin onu daha çok sevmenizi sağlayacak şey
• hele eskiden futbol oynamışsanız, sizden daha aşağıda olmaması gereken şey
• onu işe yaramaz olmaktan kurtaracak şey
• geleceğini kurtarmanın yolu
• şöhret olmanın yolu
• kahraman olmanın yolu
• okulun alternatifi

olarak algılamasını sağlayacak söz ve davranışlardan kaçınmak ve ona futbolun bir spor olduğunu aşılamanız olacaktır.

Eğer bu konuda başarısız olursanız, bilin ki, ileride "çok yetenekli idi, ama" diye bahsedilen, futbol dışı yaşama yaşıtlarından daha az hazır olduğu için sorunlar yaşayacak bir birey yetiştirmiş olacaksınız.